با تغذیه مناسب هنگام آلودگی هوا، از بدنتان محافظت کنید!

سایه سنگین آلودگی بر فراز کلان شهرها و شهرهای صنعتی کشور، موجب می‌شود تا به تغذیه مناسب هنگام آلودگی هوا بیش از پیش توجه شود. در واقع با تغذیه مناسب در هوای آلوده می‌توان به خوبی اثرات آلاینده‌ها و رادیکال‌های آزاد بر سلول‌های بدن را خنثی نمود. همان‌طور که می‌دانید، آب، هوا و غذا سه نیاز اساسی بدن هستند که انسان‌ها برای زنده ماندن و بقا به آن نیازمندند. زمانی که هوای پاک برای تنفس نباشد، آسیب زیادی به اندام‌های حیاتی بدن، خصوصا ریه وارد می‌شود. این مسئله به‌خصوص در پاییز و زمستان که هوا سردتر است و پدیده وارونگی دما اتفاق می‌افتد، بیشتر مشاهده می‌شود. میزان تاثیرات آلودگی هوا و تغذیه با یکدیگر رابطه معناداری دارند. هرچه تغذیه به هنگام آلودگی هوا سالم‌تر باشد، آسیب‌ها هم کمتر و کمتر می‌شوند.

اما مصرف چه غذاهایی در روزهای آلوده تهران یا سایر کلان شهرها توصیه می‌شود؟  ویتامین‌های ضد آلودگی هوا کدامند؟ استفاده از چه مواد غذایی به هنگام آلودگی هوا قدغن است؟ در این بلاگ از مجله دراکت به اهمیت تغذیه به هنگام آلودگی هوا می‌پردازیم و سپس بهترین غذاها را برای مصرف در روزهای آلوده زمستان معرفی می‌کنیم.

تاثیر آلودگی هوا و تغذیه بر یکدیگر چیست؟

هوای آلوده که سرشار از آلاینده‌های ریز و درشت است، از طریق راه‌های هوایی ما وارد بدن می‌شود و از آن‌جا با ترکیب در خون، اکسیژن رسانی به دیگر اندام‌ها را مختل می‌سازد. در واقع این ذرات با نفوذ به نایژه‌ها و ایجاد التهاب در آنان، موجب ابتلا به بیماری‌های انسدادی مزمن ریه و آسم می‌شوند. تغذیه مناسب هنگام آلودگی هوا کمک می‌کند تا لوله‌های تنفسی از این ذرات پاک شوند تا تنفس راحت‌تر باشد. همچنین مصرف برخی غذاها مانند غذاهای سرشار از آنتی اکسیدان به بدن کمک می‌کند تا اثرات مخرب رادیکال‌های آزاد محیطی بر سلول‌های بدن بخصوص سلول‌های پوست و مو به حداقل برسد.

لزوم تغذیه مناسب هنگام آلودگی هوا

بنابر گزارش سازمان بهداشت در سال 1392، سالانه بیش از سه میلیون و دویست هزار نفر بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. بنابراین سالانه بار مالی زیادی به واسطه آلودگی هوا به سیستم بهداشت و درمان کشور وارد می‌شود. همچنین تاثیراتی که هوای آلوده بر شکل‌گیری نامناسب ذهن کودکان، اختلالاتی در روند رشد جنین داخل رحم مادر، اختلالات روحی و روانی نظیر افسردگی و کوتاه شدن عمر مفید ساکنین این شهرها دارد را نیز نباید نادیده گرفت. علاوه بر این از آنجایی که با اضطراری شدن وضع آلودگی هوا، بسیاری از مراکز اداری و آموزشی تعطیل می‌شوند، خسارات مالی زیادی به کشور تحمیل می‌شود. بنابراین تغذیه مناسب در هوای آلوده علاوه بر این‌که به سلامت بیشتر شهروندان کمک می‌کند، هزینه‌ها و خسارات جامعه را هم تا حد زیادی کاهش می‌دهد.

مواد غذایی مفید برای آلودگی هوا کدامند؟

تغذیه مناسب در هوای آلوده باید به گونه‌ای باشد که بتواند ضمن تقویت سیستم ایمنی بدن، اثرات ناشی از رادیکال‌های آزاد را خنثی نماید. غذاها و ویتامین‌هایی که حاوی خاصیت آنتی اکسیدانی هستند، برای مراقبت از بدن در مقابل آلودگی هوا بسیار مفیدند. ویتامین‌های سرشار از خاصیت آنتی اکسیدانی، که به ویتامین‌های ضد آلودگی هوا معروف اند، عبارتند از:

• ویتامین C

ویتامین ث یا همان آسکوربیک اسید که مصرف آن به هنگام ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها تجویز می‌شود، یک مقوی سیستم ایمنی بدن محسوب می‌شود. این ویتامین با خاصیت آنتی اکسیدانی قوی خود، به خنثی نمودن تاثیرات مخرب رادیکال‌های آزاد می‌پردازد. همچنین از پیری زودرس پوست و موی ساکنین شهرهای آلوده جلوگیری می‌کند. ویتامین ث به وفور در غذاهایی همچون کرفس، گوجه فرنگی، لیمو شیرین، اسفناج، پرتقال، سبزیجات با برگ‌های تیره و نارنگی یافت می‌شود . همچنین از آنجا که این ویتامین محلول در آب است، مصرف زیاد آن برای بدن مشکلی ایجاد نکرده و از طریق ادرار دفع می‌شود.

• ویتامین E

این ویتامین که به دلیل خاصیت جوانسازی خود در فرمولاسیون بسیاری از لوازم آرایشی و بهداشتی یافت می‌شود، یک آنتی اکسیدان فوق العاده است. در روزهای آلودگی هوا حتما مصرف ویتامین E را در برنامه غذایی خود بگنجانید؛ چرا که این ویتامین می‌تواند مسمومیت ناشی از آلودگی هوا را خنثی کند. جوانه گندم، روغن‌های گیاهی، گردو، بادام، زیتون، جگر و سبزیجات دارای برگ سبز منابع خوب ویتامین E می‌باشند.

به‌غیر از آنتی اکسیدان‌ها، مواد غذایی دیگری وجود دارند که برای مصرف در هوای آلوده پیشنهاد می‌شوند؛ غذاهایی مانند:

• لبنیات

حتما می‌دانید که در روزهای آلوده مصرف بیشتر لبنیات، به‌خصوص شیر را توصیه می‌کنند! این توصیه از آن جهت است که فسفر، منیزیم و کلسیمی که در لبنیات وجود دارند، همگی خنثی کننده سموم هستند و به کاهش صدمات و التهابات دستگاه تنفسی و گوارش کمک می‌کنند. البته منظور از لبنیات، نوع کم چرب آن است؛ لبنیات پرچرب خود می‌توانند باعث تشدید بیماری‌های ریوی شوند!

• سیر و پیاز

این دو ماده غذایی که بعضا ممکن است به خاطر بوی نامطبوعشان خواهان زیادی نداشته باشند، خنثی کننده سموم محسوب می‌شوند. ترکیبات این مواد غذایی حاوی مقدار زیادی گوگرد است که به خوبی از مخاط دستگاه تنفسی محافظت می‌کنند.

• پکتین

این ماده غذایی برای کاهش عوارض آلودگی هوا بسیار مفید بوده و به وفور در میوه‌هایی مانند سیب، پرتقال و توت فرنگی یافت می‌شود. پکتین با به دام انداختن سرب موجود در هوا، از نفوذ این ماده سمی به سلولهای تنفسی جلوگیری می‌کند.

غذاهای ممنوعه هنگام آلودگی هوا

1. با غذاهای چرب خداحافظی کنید!: برای داشتن تغذیه مناسب هنگام آلودگی هوا، باید حتی الامکان از غذاهای چرب و چیلی مثل فست فود پرهیز کنید. چرا که این نوع غذاها به کاهش توان بدنی و ذهنی شما در روزهای آلوده، دامن می‌زند. بهتر است به هنگام آلودگی هوا، مصرف غذاهای ساده و با ارزش غذایی بالا را جایگزین اینگونه غذاها کنید.
2. غذاهای آماده به مصرف: سبک زندگی‌ها و نوع تغذیه‌های امروزی به تشدید تاثیرات آلودگی هوا بر سلامت منجر می‌شوند. به هنگام آلودگی هوا از مصرف غذاهای آماده مانند سوسیس و کالباس که سرشار از مواد شیمیایی و نگهدارنده هستند، پرهیز کنید. همچنین مصرف تنقلات کم ارزش مانند چیپس، پفک و نوشابه‌های گازدار را به حداقل برسانید. این تنقلات با جلوگیری از جذب عناصر مفید در بدن، اثرات مخرب آلودگی هوا را تشدید می‌کنند.
3. غذاهایی که در تماس مستقیم با آلودگی هوا قرار دارند: بهتر است در این مواقع از خرید مواد غذایی که بدون سرپوش در معرض هوای آزاد قرار دارند و یا خرید میوه‌جات و صیفی‌جات از وانتی‌ها خودداری نمایید.

کلام پایانی و جمع بندی

میزان اثرات مخرب آلودگی هوا و تغذیه با یکدیگر رابطه تنگاتنگی دارند. هرچه سبک زندگی و تغذیه سالم‌تر باشد، اثرات مخرب ناشی از زندگی در هوای آلوده کلان شهرها به حداقل می‌رسد. بنابراین تغذیه مناسب در هوای آلوده از اهمیت بالایی برخوردار است. ضمن اینکه با داشتن تغذیه مناسب هنگام آلودگی هوا می‌توان به غیر از ارتقاء سلامت فردی، از بسیاری خسارات مالی و اجتماعی وارد به جامعه جلوگیری کرد. با مطالعه این بلاگ و مصرف مواد غذایی مفید در روزهای آلوده زمستان، می‌توانید از بسیاری از عواقب آن جلوگیری نمایید.