آشنایی با داروی مبورین و نقش آن در درمان سندروم روده تحریک پذیر

دستگاه گوارش انسان سیستم پیچیده ای است که اندام های مختلفی را در خود جای داده است.
دستگاه گوارش از لوله‌های کوتاه و بلند گوارشی و ساختارهایی درست شده است که مایعات و مواد غذایی را در هنگام عبور به مواد قابل جذب برای بدن تبدیل می‌کند و به گردش خون و سلول ها ارسال می‌کند.
این دستگاه همچنین وظیفه جمع‌آوری و حذف مواد اضافی و زائد حاصل از گوارش و سایر فعالیت‌های بدنی را نیز بر عهده دارد.
گاهی اوقات یک اختلال گوارشی طولانی مدت ممکن است به صورت مداوم باعث ناراحتی معده روده و یا دیگر قسمت های دستگاه گوارشی شود.
داروی مبورین به طور موثر در درمان علائمی مثل گرفتگی ها و دردهای شکمی مداوم و نفخ اثر مثبتی دارد.

مبورین چیست؟

مبورین دارویی است که به عنوان ضد اسپاسم و گرفتگی شناخته می شود که با تسکین و آرام کردن عضلات داخل و اطراف دستگاه گوارش می‌تواند نشانه‌های سندروم روده تحریک پذیر را برطرف ‌کند یا کم ‌کند.
مبورین به شکل قرص یا کپسول آهسته رهش (که رهش اصلاح شده نیز نامیده می شود) توزیع می شود.
از دیگر کارکردهای این دارو کمک به رفع درد شکم، کرامپ‌های شکمی و اسهال مزمن می‌توان اشاره کرد.
بهترین زمان برای استفاده این دارو حداقل ۲۰ دقیقه قبل از مصرف غذا می‌باشد؛ زیرا حدود یک ساعت طول می‌کشد تا مکانیسم اثرگذاری دارو شروع شود.
نکته مهم درباره این داروی گوارشی، بی‌خطر بودن آن است که در اکثر موارد اثر جانبی و عارضه جدی و خطرناکی ندارد.
در موارد معدودی بعضی افراد بعد از مصرف دچار واکنش‌های آلرژیک خفیف و خارش شدند.
افرادی که یبوست مزمن دارند یا ژنتیکی با مشکل عدم هضم گالاکتوز مواجه هستند نمی‌توانند کاندیدای مناسبی برای مصرف این دارو باشند.

چگونگی عمل مبورین

اگر روده شما دچار اسپاسم و گرفتگی شود و خیلی محکم فشار بیاورد دچار درد می شوید.
مکانیسم دقیق اثر آن به طور کامل شناخته نشده است ولی اعتقاد بر این است که این دارو از طریق عملکرد مستقیم بر روی ماهیچه های صاف دستگاه گوارش باعث شل شدن عضلات صاف می‌شود و فعالیت گیرنده‌ها و کانال‌های خاص درگیر در انقباض عضلانی را تعدیل می‌کند. این تعدیل منجر به کم شدن شدت و تعداد دفعات اسپاسم عضلانی می‌شود و به دنبال آن علائمی مثل درد شکم‌ گرفتگی نفخ و حرکات نامنظم روده را کاهش می‌دهد.

موارد مصرف مبورین

موارد مصرف مبورین به شرح زیر می باشد:

• سندروم روده تحریک پذیر

در درجه اول این دارو برای درمان علائم‌ سندروم روده تحریک پذیر (IBS) توسط پزشک تجویز می‌شود.
این سندروم، یک بیماری اختلالی شایع است که بامنشا چندعاملی چالش‌های مهمی را از نظر درمانی ایجاد می‌کند که معمولا نیازمند یک رویکرد متفاوت برای رفع علائم مختلف آن است.
ویژگی بارز سندرم روده تحریک‌پذیر وجود درد یا ناراحتی شکمی است که با تغییر در عادات روده همراه است.

داروی مبورین که به عنوان داروی ضد اسپاسم شناخته می‌شود، نوعی دارویی است که برای درمان گرفتگی استفاده می شود.
توانایی این دارو برای هدف قرار دادن فعالیت زیاد ماهیچه‌های صاف در روده سبب می‌شود که برای تسکین این علائم، بسیار انتخاب مناسبی باشد.
در واقع روده‌، لوله عضلانی طویل و درازی است که غذاها برای هضم باید از آن عبور کنند. به همین دلیل گرفتگی و اسپاسم روده‌ها سبب درد زیادی می‌شود که مبورین با اعمال اثرات ضد اسپاسم خود به کاهش دفعات و شدت انقباضات روده کمک می‌کند و به دنبال آن درد و کرامپ شکمی افراد مبتلا به IBS را کاهش می‌دهد.

علاوه بر تاثیر قرص مبورین در مدیریت علائم IBS،ممکن است برای سایر بیماری‌های گوارشی که با اختلال عملکرد عضلات صاف و انقباضات بیش از حد مشخص می‌شوند نیز مفید باشد.
این شرایط ممکن است شامل اختلالات عملکردی دستگاه گوارش، روده عصبی کولیت و سندرم‌های حرکتی روده باشد.
مصرف قرص مبورین در بهبود آسایش کلی دستگاه گوارش و کیفیت زندگی برای افرادی که علائمی مثل نفخ، دل‌پیچه و اسپاسم روده را تجربه می‌کنند بسیار تاثیرگذار است.

توجه به این نکته مهم است که اگرچه قرص‌ مبورین علائم ناراحتی گوارشی را تسکین می‌دهد ولی دلایل زمینه‌ای بیماری‌هایی مثل سندروم روده تحریک‌پذیر را برطرف نمی‌کند؛ به همین دلیل از این دارو اغلب به‌عنوان قسمتی از یک برنامه درمانی استفاده می‌شود که این برنامه ممکن است شامل اصلاح رژیم غذایی، بهبود سبک زندگی، تکنیک‌های مدیریت استرس و دیگر عوامل دارویی باشد.
به ‌طور کلی خواص این دارو یک گزینه درمانی مناسب برای افرادی است که به ‌دنبال رهایی ازعلائم آزاردهنده سندروم روده تحریک‌پذیر و اختلالات گوارشی مرتبط با آن هستند؛ ولی با وجود این شرایط توصیه به مشورت با یک پزشک متخصص گوارش برای دریافت پیشنهاد های درمانی شخصی و ملاحظات مورد نیاز در مورد مزایا و خطرات این قرص بر اساس سابقه پزشکی فردی و علائم ضروری است.

• یبوست

از داروی مبورین برای درمان اسپاسم ناشی از آی بی اس یا دیگر مشکلات و اختلالات روده‌ای هم استفاده می‌شود. درواقع مصرف آن برای بیماران مبتلا به یبوست یا کار نکردن روده‌ها تجویز نمی‌شود زیرا ممکن است سبب تشدید یبوست شود.
مصرف مبورین به تنهایی خاصیت ملینی ندارد ولی اگر همراه با ملینی به نام ispaghula husk با اسم تجاری مبورین فیبوگل (Fybogel Mebeverine) استفاده شود می‌تواند مشکلات یبوستی ناشی از سندروم روده تحریک پذیر را تسکین دهد و در درمان یبوست مفید باشد.

مقدار دوز مصرفی مبورین

در نظر داشته باشید که رعایت و پیروی از دستور مصرف تجویز شده توسط پزشک متخصص جهت اطمینان از نتایج درمانی بهینه و به حداقل رساندن خطر عوارض جانبی ضروری می‌باشد.
دوز توصیه شده دارو ممکن است درهر فردی بسته به فرمولاسیون و عوامل فردی دیگر متفاوت باشد.
مهم است که برای رژیم دوز مناسب با یک متخصص مشورت کنید.
با این حال جهت اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی نحوه مصرف قرص مبورین اغلب به‌صورت زیر می‌باشد:

• کپسول پیوسته‌رهش

فرمولاسیون ‌های رهش طولانی مبورین با دوز 200 میلی‌گرم در بازار موجود هستند. دوز توصیه شده برای کپسول‌های پیوسته رهش اغلب کمتر است و 200 میلی گرم به‌صورت خوراکی دو بار در روز مصرف می‌شود.

طراحی کپسول‌های پیوسته‌رهش مبورین به‌گونه‌ای است ‌که دارو را در مدت زمان طولانی آزاد کرده و امکان کنترل طولانی مدت علائم با دفعات مصرف کمتر را فراهم سازد.
صرف نظر از شکل دارویی مورد استفاده این نکته حائز اهمیت است که از دستور مصرف تجویز شده پیروی کنید و از حداکثر دوز توصیه شده روزانه بیشتر استفاده نکنید تا بتوان از بروز عوارض جانبی احتمالی جلوگیری کرد.
همچنین توصیه می‌شود که استفاده از قرص مبورین را طبق دستور پزشک ادامه دهید.
توجه داشته باشید حتی اگر بهبود یافتید و کاهش علائم را تجربه کردید دارو را ناگهانی قطع نکنید زیرا قطع ناگهانی دارو ممکن است منجر به بازگشت علائم شود.
در مواردی که یک دوز فراموش شده است باید به محض یادآوری دوز فراموش شده را استفاده کنید مگر درصورتی که تقریباً زمان مصرف دوز بعدی نزدیک باشد. در چنین مواردی، می‌توانید دوز فراموش شده را نادیده بگیرید.
دو برابر کردن دوز جهت جبران دوزهای فراموش‌شده پیشنهاد نمی‌شود، به این دلیل که ممکن است خطر عوارض جانبی را افزایش دهد.

• قرص های فوری رهش

دوز استاندارد مبورین معمولاً شامل 135 میلی‌گرم به‌صورت خوراکی سه بار در روز و ترجیحاً قبل از غذا است.
دارو را باید با یک لیوان آب به‌طور کامل میل کنید.مصرف دارو قبل از غذا به بهتر جذب شدن و اثربخشی آن کمک می‌کند؛ زیرا امکان شروع به‌موقع اثر قبل از مصرف غذا را فراهم می‌کند.

• کپسول های طولانی رهش

200 میلی گرم خوراکی یک یا دو بار در روز، ترجیحا قبل از غذا مصرف شود.

منع مصرف مبورین

مصرف این دارو برای افراد با شرایط زیر ممنوع است و بهتر است با احتیاط و مشورت پزشک متخصص استفاده شود:

– افرادی که سابقه آلرژیک به مبورین یا دیگر داروها را دارند.

– از یبوست ناشی از روده غیرفعال رنج می‌برند.

– افرادی که قابلیت هضم گالاکتوز (قند موجود در لاکتوز) را ندارند.

– خانم‌های باردار و شیرده

– سن بالای ۴۰ سال

– داشتن مدفوع خونی

– داشتن حالت تهوع یا استفراغ

– در صورتی که دچار بی اشتهایی هستید یا اخیرا کاهش وزن داشتید.

– خونریزی واژینال یا ترشحات واژن غیرمعمول دارید.

– در صورت داشتن رنگ پریده و احساس خستگی

– داشتن خونریزی حین دفع

– در صورتی که حین دفع خونریزی دارید.

– در صورتی که دچار مسمومیت غذایی شده‌اید مخصوصا اگر اخیرا سفر خارجی رفته باشید.

در صورتی که هر کدام از این علائم را دارید حتما قبل از مصرف مبورین پزشک را درجریان بگذارید.

عوارض داروی مبورین

داروی مبورین اغلب به‌ خوبی تحمل می‌شود ولی مثل هر داروی دیگری ممکن است در بعضی از افراد عوارض جانبی ایجاد کند.
آگاهی از عوارض جانبی احتمالی و اطلاع سریع هرگونه علائم غیر عادی به پزشک ضروری می‌باشد.
بیشتر عوارضی که با مصرف مبورین ایجاد می‌شوند، خفیف و گذرا هستند و به خودی خود برطرف می‌شوند. با این وجود ممکن است بعضی از افراد عوارض جانبی شدیدتری را تجربه کنند که نیاز به مراقبت پزشکی دارد.

برخی از این عوارض جدی تر و پایدارتر عبارتند از:

– حالت تهوع و استفراغ
– کهیر
– سردرد
– سوزش سردل
– سوء هاضمه
– یبوست
– سرگیجه
– درد شکم
– بثورات پوستی یا خارش
– خشکی دهان
– کاهش ضربان قلب

بررسی بعضی از عوارض جانبی داروی مبورین

در این قسمت از مقاله به تفصیل برخی از عوارض جانبی رایج تر مبورین پرداخته ایم:

• سردرد

سردرد یکی از عارضه های جانبی رایج می‌باشد که بعضی از افراد آن را تجربه می‌کنند.
اغلب این سردردها شدت خفیف تا متوسط دارند و ممکن است با گذشت زمان یا با مصرف مسکن‌ برطرف شوند.
همچنین اطمینان از مصرف کافی مایعات هم ممکن است کمک به کاهش سردرد کند.

• سرگیجه

ممکن است برخی از افراد هنگام مصرف مبورین دچار سرگیجه یا سبکی سر شوند.
این عارضه جانبی بیشتر اوقات خفیف و گذرا می‌باشد ولی در برخی موارد ممکن است باعث مختل شدن تمرکز شود.
بیماران باید تا مدتی که از اثر دارو بر بدن خود مطلع می‌شوند از فعالیت‌هایی که احتیاج به هوشیاری ذهنی دارند مثل رانندگی یا کار با ماشین آلات سنگین خودداری کنند.

• خشکی دهان

خشکی دهان هم یکی از عوارض جانبی رایج درمان با مبورین می‌باشد که در نتیجه کاهش ترشح بزاق ایجاد می‌شود. می‌توان علائم خشکی دهان را با مصرف مایعات زیاد جویدن آدامس بدون قند یا حتی با استفاده از بزاق‌های مصنوعی در صورت نیاز کاهش داد.

• یبوست

یبوست ممکن است به‌عنوان یک عارضه در افرادی که تحت درمان با مبورین هستند رخ دهد؛ مخصوصا در بیمارانی که مستعد اختلالات حرکتی دستگاه گوارش هستند.
افزایش استفاده از فیبر در رژیم غذایی، هیدراته ماندن و فعالیت بدنی منظم می‌تواند کمک به جلوگیری یا کاهش یبوست کند.

تداخلات دارویی مبورین

تداخلات دارویی مبورین با انواع دارو ها به شرح زیر میباشد :

• داروهای آنتی‌کولینرژیک

استفاده¬ی همزمان مبورین با دیگر داروهای آنتی‌کولینرژیک (ضد اسپاسم) مانند هیوسین، دی‌سیکلومین، آتروپین، بی‌پریدن و غیره ممکن است اثرات آنتی‌کولینرژیک را تشدید کند و ریسک عوارض جانبی مثل خشکی دهان یبوست و احتباس ادرار را افزایش دهد.
با این حال پزشک می‌تواند به طورهمزمان این داروها را تجویز کند و این تداخلات چندان جدی نیستند ولی نیازمند بررسی علائم تشدید‌ یافته می‌باشد.

• تضعیف‌کننده‌های سیستم عصبی مرکزی

مبورین ممکن است اثرات آرام‌بخش داروهای تضعیف‌کننده سیستم عصبی مرکزی مثل الکل، بنزودیازپین‌ها (مانند لورازپام،آلپرازولام) و غیره را تشدید کند.
لازم است که بیماران هنگام مصرف همزمان مبورین با این داروها احتیاط کنند و در صورت بروز خواب آلودگی یا سرگیجه از انجام دان کارهایی که نیاز به هوشیاری دارنند خودداری کنند

مبورین و بارداری

استفاده از مِبورین اغلب در دوران بارداری توصیه نمی شود. با اینکه مضر بودن آن مشخص نشده است ولی جهت تایید بی خطر بودن آن نیاز به اطلاعات بیشتری است.
هم چنین شواهدی وجود ندارد که ثابت کند مصرف مبورین باروری را در اقایان یا خانم ها کاهش می دهد.

مبورین و شیردهی

استفاده از مبورین در دوران شیردهی معمولا منع مصرفی ندارد ولی هنوز مشخص نشده است که چه اندازه مبورین وارد شیر مادر می شود.
با این حال تصور می شود که مقدار کمی باشد و بعید است که عوارض جانبی در نوزادان ایجاد کند.
در هر حال توصیه می‌شود تا حد امکان در دوران شیردهی از این دارو استفاده نشود.

کلام آخر

مبورین داروی ضد اسپاسمی می‌باشد که به طور موثر از آن در درمان علائم بیماری سندرم روده تحریک پذیر (IBS) جهت رفع گرفتگی عضلانی و تسکین کرمپ‌های شکمی دردناک استفاده می‌شود.همچنین از این دارو برای سایر بیماری‌های گوارشی که با اختلال عملکرد عضلات صاف و انقباضات بیش از حد درگیر هستند کاربرد دارد.
مبورین به اشکال دارویی قرص و کپسول و با دوزهای 135 و 200 میلی‌گرم در بازار دارویی ایران پیدا می‌شود.

بهتر است این دارو را قبل از غذا مصرف کرد تا عوارض جانبی آن کمتر شود و میزان جذب بیشتری داشته باشد.
از عوارض جانبی شایع آن می‌توان به سردرد سرگیجه،خشکی دهان و یبوست اشاره کرد.

با رعایت احتیاط ‌ها و دستورالعمل‌ها، بیماران و پزشکان می‌توانند ریسک عوارض جانبی را به حداقل برسانند و از استفاده موثر از داروی مبورین اطمینان حاصل کنند.

لازم است که بیماران قبل از شروع درمان با مبورین هرگونه نگرانی یا بیماری زمینه‌ای را با پزشک خود در میان بگذارند.
با نظارت مناسب، مبورین می‌تواند یک گزینه درمانی موثر برای افرادی که از اختلالات گوارشی رنج می‌برند، باشد.
این دارو باعث بهبود علائم می‌شود و کیفیت کلی زندگی را افزایش می‌دهد.