به طور کلی ساختار دستگاه ادراری انسان به گونه ای است که از ورود باکتری های مهاجم جلوگیری می‌کند.ولی گاهی اوقات باکتری ها می توانند از دیوار دفاعی عبور کنند و از طریق مجاری ادراری به بدن وارد شوند و به سمت مثانه حرکت کنند.بعضی عوامل مانند سنگ کلیه، پروستات بزرگ شده، وسایل پیشگیری از بارداری در خانم ها، اختلالات، غیرعادی بودن دستگاه ادراری و ضعف در سیستم ایمنی بدن، ورود باکتری ها به مجاری ادراری را آسان می کنند.جهت تسکین علائم ناشی از تحریک مجاری ادراری مثل درد، سوزش و تکرر ادرار، از دارویی به نام قرص فنازومکس میتوانید استفاده نمایید.این دارو علت تحریک مجاری ادرار را درمان نمی‌کند؛ در واقع فنازومکس، آنتی بیوتیک نیست اما می‌تواند به تسکین علائم در مدت زمانی که داروهای دیگر در حال تاثیر هستند، کمک کند. فنازومکس به عنوان یک داروی مسکن تاثیرگذار است.
فنازومکس چیست؟
قرص فنازومکس و یا فنازوپیریدین، دارویی مخصوص دستگاه ادراری است .این قرص یک مسکن است که مثانه و مجاری ادرار را تحت تاثیر قرار می‌دهد. برای تسکین سوزش و درد مورد مصرف قرار می گیرد.همچنین این دارو می‌تواند عوارض ناشی از جراحی،آندوسکوپی و گذاشتن سوند و کاتتر در مجاری ادراری را نیز کاهش دهد. البته باید به این نکته توجه داشته باشید که این دارو آنتی بیوتیک نیست.مصرف و یا قطع مصرف آن بدون مشورت با پزشک ممنوع می‌باشد.
کاربرد قرص فنازومکس
میتوان به موارد زیر درد استفاده از فنازوپریدین اشاره کرد:
– تسکین علائم عفونت ادراری
ازقرص فنازوپیریدین بیشتر جهت کمک به مدیریت درد، تحریک و فوریت‌های ناشی از عفونت‌های دستگاه ادراری استفاده می‌شود؛ در واقع این دارو برای درمان عفونت ادراری نیست بلکه از آن جهت سوزش تکرر، درد، احساس اضطرار در دفع ادرار، احساس ناراحتی در زمان دفع ادراراستفاده می‌شود که موجب تسکین موقتی می‌شود.
– ناراحتی پس از جراحی یا بعد از آسیب
همچنین علاوه بر عفونت‌های ادراری از فنازوپریدین جهت تسکین سوزش یا ناراحتی در حین ادرار به دنبال اقداماتی که ممکن است مجاری ادراری را تحریک کند تجویز می‌شود.
از این اقدامات میتوان به موارد پس از استفاده کاتتر فولی، روش‌های تشخیصی مثل سیستوسکوپی یا جراحی‌های مربوط به مجرای ادرار، پروستات یا مثانه اشاره کرد که می‌تواند منجر به تحریک پوشش مخاط در دستگاه ادراری شود.پس به طور کلی قرص فنازومکس یک داروی قدیمی تسکین دهنده‌ی دردهای مرتبط با مجاری ادراری می‌باشد.
روش مصرف قرص فنازومکس
این دارو را ۳ بار در روز بعد از غذا باید مورد استفاده قرار دهید؛ مگر در صورتی که پزشک دستور دیگری داده باشد.دوز این دارو بر اساس نظر پزشک و وضعیت بیمار تعیین می‌شود. بدون مشورت با پزشک نباید مصرف این دارو را بیش تر از 2 روز ادامه داد. فنازوپیریدین در دو دوز 100 و 200 میلی‌گرمی در داروخانه‌ها در دسترس است.بهتر است این قرص را سر ساعت مقرر مورد استفاده قرار دهید.توصیه می‌شود هنگام مصرف فنازوپیریدین مایعات زیادی بنوشید.درصورتی که فراموش کردید یک دوز از این دارو را میل کنید، بلافاصله بعد از یادآوری آن را مورد مصرف قرار دهید.ولی چنانچه زمان نوبت بعدی نزدیک بود، از دوز فراموش شده صرف نظر کنید و هرگز مقدار مصرف خود را دو برابر نکنید.پزشک تنها کسی است که می تواند در مورد نحوه مصرف این دارو به بیمار مشورت دهد چون پزشک به پرونده بیمار دسترسی دارد و شرایط جسمانی بیمار را می سنجد.بهتر است بدانید که در طی 24 ساعت نباید بیشتر از 600 میلی گرم از این قرص مصرف شود.دوره درمان دو روزه است و نباید بیشتر از این روزها مورد مصرف قرار گیرد؛ زیرا می‌تواند علائم عفونت ادراری را پنهان کند.تاثیر این دارو بین ۶ تا ۸ ساعت است و دوز بعدی پس از این زمان تجدید می‌شود.
قرص فنازومکس می‌تواند نتایج آزمایش ادرار را تحت تاثیر قرار دهد؛ بنابراین قبل از آزمایش ادرار باید مصرف آن را قطع کنید.
عوارض جانبی فنازوپریدین
عوارض شایع:
– مشکلات گوارشی
– کرامپ شکمی
– سردرد
– سرگیجه
– راش پوستی
– خارش
– تغییر رنگ مایعات بدن به رنگ آجری
– رنگی شدن لنزهای تماسی
– اختلالات معده
– کاهش قابل توجه ادرار یا عدم دفع ادرار
– تورم و افزایش وزن سریع
– گیجی
– از دست دادن اشتها
– درد پهلو و کمر
– تب
– پوست رنگ پریده یا زرد
– تهوع و استفراغ
– پوست بنفش یا کبود
عوارض جدی:
– واکنش‌های حساسیتی
– واکنش‌های آنافیلاکتوئید
– آنمی همولیتیک
– نارسایی کلیوی حاد
– هپاتیت
– واکنش آلرژیک شدید مانند اختلال در تنفس
هشدار های مربوط به مصرف فنازوپریدین
• چنانچه قصد دارید قرص را بدون تجویز پزشک مصرف کنید، بیشتر از ۲ روز به مصرف آن ادامه ندهید. همچنین یادتان باشد که این دارو خاصیت درمانی ندارد و فقط درد ناشی از بیماری را تسکین می‌دهد. به همین دلیل توصیه می‌شود به پزشک متخصص مراجعه کنید تا علت اصلی بیماری تشخیص داده شود.
• چنانچه به فاویسم یا همان بیماری باقلایی (G6PD) مبتلا هستید، در مصرف قرص فنازومکس محدودیت دارید و باید با احتیاط از آن استفاده کنید.
• در صورت ابتلا به دیابت و بیماری‌های کلیوی و کبدی استفاده از این دارو بدون مشورت با پزشک می‌تواند برای شما مشکل ساز باشد.
• مصرف فنازومکس به دلیل کاهش کلیرانس کراتینین و عملکرد کلیوی برای افراد مسن باید با احتیاط انجام شود.
• در صورتی که به بیماری گلومرونفریت مبتلا هستید.(گلومرونفریت مربوط به بیماری‌های کلیه می‌شود. در این بیماری فیلترهای خونی کلیه به‌درستی کار نمی‌کنند و جداسازی مواد زائد و مفید انجام نمی‌شود.)
• در صورت داشتن هپاتیت
• در صورتی که سطح اوره بدنتان بالا است؛ یعنی به اورمی یا اورمیا مبتلا هستید.
• سابقه حساسیت به این دارو و و داروهای مشابه
• دوران شیردهی
• در صورت استفاده همزمان از فنازوپيريدين با يك داروي ضد باكتري دیگر در درمان عفونت مجاري ادراري باید به این نکته توجه داشت که طول درمان با فنازوپيريدين نبايد بيش تر از دو روز باشد.
• در بیماران با نقص کلیوی با احتیاط مصرف شود.
• در صورتی که شاهد تغییر رنگ صلبیه‌ی چشم و پوست به رنگ زرد بودید، می تواند نشان دهنده ی سمیت کبدی ناشی از مصرف این قرص باشد. به همین دلیل لازم است فنازوپیریدین قطع گردد.
• در صورت استفاده از این دارو بدون تجویز پزشک در صورتی که بعد از گذشت دو روز علائم بهتر یا رفع نگردید از ادامه‌ی استفاده ی آن خودداری کنید و به پزشک متخصص مراجعه کنید.
• فنازوپریدین ممکن است موجب سرگیجه شود. در صورت مصرف رانندگی نکنید، از ماشین آلات استفاده نکنید یا از انجام هر کاری که نیاز به هوشیاری دارد پرهیز کنید.
• فنازوپریدین می تواند ادرار و اشک شما را به رنگ نارنجی قرمز کند. این ممکن است باعث لک شدن لباس و لنزهای تماسی شود. به همین جهت توصیه می‌شود هنگام استفاده از این دارو از لنز استفاده نکنید. بعد از قطع دارو ادرار و اشک به حالت طبیعی برمی گردد. همچنین به دلیل رنگ قرمز نارنجی، فنازوپریدین ممکن است در آزمایش‌هایی که نیاز به روش‌های رنگ‌سنجی، اسپکتروفتومتری یا فلورومتری دارد، تداخل ایجاد کند.
• اگر باردار هستید قبل از استفاده از فنازوپریدین با پزشک خود مشورت کنید.
برای خرید قرص شل کننده مجاری ادرار میتوانید از سایت درکت به همره مشاوره رایگان اقدام نمائید.
تداخلات دارویی فنازوپریدین
• اییوپروفن
• سولفامتوکسازول
• تری متوپریم
• ناپروکسن
• آموکسی سیلین
• دیفن هیدرامین
• سیپروفلوکساسبن
• لوراتادین
• کلیندامایسین
• دلوکستین
• روغن ماهی
• فلوتیکازون بینی
• پرگابالین
• نیتروفورانتوئین
• استامینوفن
• اکسی کدون
• مونته لوکاست
• لووتیروکسین
• ترامادول
• ویتامین ب ۱۲
• ویتامین ث
• ویتامین د ۳
• ستیریزین
• آلپرازولام
در صورتی که داروی خاصی مصرف می‌کنید حتما راجع به آن با پزشک مشورت داشته باشید. ممکن است استفاده ی همزمان داروها تاثیر یکدیگر را خنثی و یا تشدید کنند.در قسمت زیر میتوانید برخی از این تداخلات را مطالعه کنید.
افزایش اثر داروها توسط فنازوپیریدین
• بی‌حس‌کننده‌های موضعی
• پریلوکائین
• سدیم نیتریت
داروهایی که سطح خونی فنازوپیریدین را بالا می برند
• داپسون(موضعی)
• نیتریک اکساید
کاهش اثرات داروها توسط فنازوپیریدین
تاکنون تداخل معناداری گزارش نشده‌است
کاهش اثر فنازوپریدین توسط داروها
تا کنون تداخل معناداری گزارش نشده‌است.
تداخل فنازوپریدین با تست‌های آزمایشگاهی
– فنازوپیریدین می‌تواند با معرف‌های گلوکز اکسیداز و تست کتون ادرار(Acetest, Ketostix )تداخل ایجاد نماید.
– تداخل با غذا: توصیه می‌شود جهت کاهش عوارض گوارشی این دارو همراه یا بعد از غذا مصرف گردد.
فنازوپریدین و عفونت واژن
فنازوپیریدین معمولا به عنوان یک مسکن جهت کاهش درد و سوزش ناشی از عفونت‌های مجاری ادراری استفاده می‌شود و به طور مستقیم برای درمان عفونت های واژن
تجویز نمی‌شود.عفونت‌های واژن شامل عفونت های قارچی واژن،واژینوز باکتریایی یا تریکومونیازیس می باشند که هر کدام از آن ها نیازمند درمان‌های خاص خود هستند.بیشتر این درمان ها شامل آنتی‌بیوتیک‌ها، ضد قارچ‌ها یا داروهای ضد انگل هستند.از فنازوپیریدین ممکن است جهت کاهش علائم ناخوشایند ناشی از عفونت‌های ادراری که بعضی اوقات با عفونت‌های واژنی همراه هستند، استفاده شود.با این حال، این دارو هیچ تاثیری در درمان علل زمینه‌ای عفونت واژن ندارد.
فنازوپریدین در بارداری و شیر دهی
طبق (FDA) آمریکا این دارو برای بارداری در گروه B قرار گرفته می شود. به همین جهت انتظار نمی‌رود که فنازوپیریدین آسیب‌های جدی به جنین برساند.ولی اگر در دوران حاملگی هستید، هرگز بدون مشورت با پزشک متخصص از این قرص استفاده نکنید. در دوران بارداری تنها در صورتی مجاز به استفاده از این دارو هستید که پزشک مزایای آن را برای شما بیشتر از عوارض احتمالی آن تشخیص بدهد.اگر در زمان مصرف این قرص باردار شدید، این موضوع را با پزشک در میان بگذارید.مشخص نیست که فنازوپیریدین وارد شیر مادر می‌شود یا نه و می‌تواند به نوزاد شیرده آسیب وارد کند؛به همین علت اگر در دوران شیردهی هستید پیش از مصرف این دارو حتما پزشک را در جریان قرار دهید.
فنازوپریدین و سنگ کلیه
سنگ‌های کلیه می‌توانند موجب درد و ناراحتی قابل توجهی شوند که در مجاری ادراری حرکت می‌کنند.درد بیشتر به صورت تیز و شدید توصیف می‌شود که از قسمت پهلو یا پایین شکم منشا می‌گیرد و اغلب به سمت کشاله ران می‌زند.
فنازوپریدین می‌تواند به مدیریت علائم مرتبط با این درد متحرک با بی‌حس کردن پوشش مجرای ادرار کمک کند، به همین جهت سبب تسکین موقت درد و احساس سوزش می‌شود.
کلام آخر
قرص فنازوپریدین به‌عنوان یک داروی سوزش ادرار
جهت تسکین علائم ناراحتی دستگاه ادراری مرتبط با شرایطی مثل عفونت‌های دستگاه ادراری آسیب‌های بعد از جراحی یا روش‌های تشخیصی عمل می‌کند.
فنازوپیریدین با اعمال یک اثر ضد درد موضعی بر روی مخاط دستگاه ادراری به کاهش علائمی همچون درد، سوزش و فوریت ادرار کمک می‌کند و راحتی بیمار را در طول مدت درمان افزایش می‌دهد.
اغلب این دارو برای مصرف 2 روز تجویز می‌شود و توصیه می‌شود بعد از وعده غذایی استفاده شود.
