از جمله بیماری‌های شایع و بیشتر فصلی، حساسیت پوستی در بین افراد است. پوست‌هایی که مستعد ملتهب شدن هستند در واقع به عنوان پوست حساس شناخته می‌شوند. افرادی که دارای پوست حساس هستند به مواد شیمیایی، رنگ‌ها و اسانس‌های موجود در محصولات مختلف مانند ضدعفونی‌کننده‌ها، عکس‌العمل موضعی نشان می‌دهند. این آلرژی پوستی به راحتی قابل پیشگیری و درمان است اما درمان حساسیت پوستی که تبدیل به بیماری حاد می‌شود نیاز به تجویز دارو توسط پزشک دارند.
آلرژی پوستی چیست؟
اگر تا به حال از یک شوینده یا مواد شیمیایی یا محصول مراقبت از پوست استفاده کرده باشید که باعث قرمزی و تحریک پوست شما شده است به آن آلرژی پوستی یا درماتیت تماسی گفته می‌شود. این مسئله زمانی ایجاد می‌شود که پوستتان به مواد شیمیایی که با آن تماس داشته‌اید واکنش نشان دهد. بیشتر حساسیت‌های پوستی به وجود آمده شدید نیستند اما تا هنگامی که خارش از بین نرود، موجب آزار فرد می‌شود.
انواع حساسیت پوستی و درمان آن‌ها
قبلاً گفته شد که آلرژی پوستی گاه به صورت یک بیماری پوستی خود را نشان می‌دهد اما لازم به ذکر است که ابتدا باید منشأ آن را تشخیص داده و از آن عوامل دوری نمایید. بعضی وقت‌ها استفاده از مرطوب‌کننده‌های بدون نسخه و پمادهای ضد آلرژی برای کاهش علائم کافی است. اگر احساس کردید علائم شدید است بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
-
خشکی پوست
هنگامی که پوست آب و چربی زیادی را از دست می‌دهد، خشک می‌شود. در چنین شرایطی پوست در معرض التهاب قرارمی گیرد و علائم گوناگونی مشاهده می‌شود. این خشکی امکان دارد در هر جایی از بدن باشد، ولی در ناحیه دست و پا شایع‌تر است.
درمان حساسیت پوستی مرتبط با خشکی پوست
- اگر رطوبت را به پوست برگردانید به قسمت‌هایی از پوست که آسیب‌دیده، بهبود می‌بخشید و به درمان حساسیت پوستی کمک می‌کنید.
- استفاده از کرم یا پمادهای مرطوب‌کننده بین 2 تا 3 بار در روز به برگرداندن رطوبت و پیشگیری از خشک شدن پوست کمک می‌کند.
- حتماً از مرطوب‌کننده‌هایی استفاده کنید که اسانس در آن استفاده نشده باشد.
- برای پاک‌سازی پوست از یک پاک‌کننده‌ای که ملایم و غیر صابونی است، استفاده کنید که باعث از بین رفتن چربی‌ها نشود.
-
درماتیت تماسی
درماتیت تماسی به صورت بثورات قرمز و خارش‌دار است که با از میان رفتن لایه حفاظتی پوست به وجود می‌آید که موجب تورم و سوزش پوست می‌شود. در اکثر موارد، بثورات فقط در قسمتی مشاهده می‌شود که به صورت مستقیم با محرک در تماس باشد.
درمان حساسیت ناشی از درماتیت تماسی
- این نوع حساسیت پوستی با گذشت زمان به خودی خود خوب می‌شود. یکی از مهم‌ترین مسئله‌ها در خود مراقبتی این است که بدانید چه عاملی موجب حساسیت پوستی شده است تا در آینده از آن دوری کنید و به درمان آن کمک کنید.
- از خاراندن ناحیه درماتیت خودداری کنید؛ زیرا باعث زیاد شدن التهاب می‌شود.
- استفاده از کرم‌های هیدروکورتیزونی می‌تواند در کاهش و از میان رفتن خارش مؤثر باشد.
- برخی از پمادهای ضد حساسیت یک عامل بی‌حس‌کننده موضعی هستند که باعث کاهش درد خارش و سوزش می‌شوند. از مسئول فنی داروخانه‌ها در این خصوص می‌توانید اطلاعات بیشتری کسب کنید.
- رفتن زیر دوش آب سرد موجب کاهش التهاب و سوزش در پوست می‌شود.
-
درماتیت آلرژیک
درماتیت آلرژیک نوع کمتر شایع درماتیت تماسی است و زمانی در فرد آشکار می‌شود که نسبت به ماده خاصی حساسیت داشته باشد. در این نوع آلرژی، پوست دچار تاول‌ها و برجستگی‌هایی که مانند کیست است می‌شود و با سوزش و التهاب و قرمزی همراه است.
درمان و موارد خود مراقبتی در زمینه درماتیت آلرژیک
- یکی از موثرترین اقدام‌ها برای درمان حساسیت پوستی این است که چیزی که موجب به وجود آمدن آلرژیک شده است را بشناسید تا امکان آن را داشته باشید که در آینده از آن دوری کنید.
- درمان با آنتی‌هیستامین‌های خوراکی در کاهش خارش و التهاب پوست مؤثر است. برخی از آنتی‌هیستامین‌ها هم به شکل کرم، پماد و یا اسپری موضعی هستند و تأثیر زیادی در کاهش علائم دارند.
- از صابون‌های ملایم که مختص پوست‌های حساس هستند برای شستن دست‌های خود استفاده کنید و تا آنجا که می‌توانید از مایع ضدعفونی‌کننده برای دست استفاده نکنید.
- هنگام شستن ظروف یا لباس از دستکش استفاده کنید.
-
روزاسه(آکنه بزرگ‌سالی)
روزاسه یک بیماری پوستی شایع است که در ناحیه صورت ایجاد می‌شود و یکی از علائم آن سرخ شدن و برافروختگی صورت است. در هنگام استفاده از لوازم‌آرایشی سوزش شدید در پوست به وجود می‌آید.
درمان و نکات خود مراقبتی در مورد روزاسه
- خود مراقبتی در این خصوص استفاده از کرم‌های تجویز شده به صورت منظم و بلند مدت است. استفاده منظم و مطابق دستور داروهای تجویز شده مانند ژل موضعی بریمونیدین به کاهش سرخی صورت و بهتر شدن علائم کمک می‌کند.
- از مرطوب‌کننده‌ها و آب‌رسان‌های پوستی که برای حفاظت پوست از محرک‌ها مفید است، استفاده کنید. از استفاده از مرطوب‌کننده‌هایی که حاوی اسانس و عطر هستند خودداری کنید.
-
کهیر تماسی
بیماری کهیر تماسی جزو آن عده از کهیرهایی است که به علت تماس مستقیم با یک ماده تحریک‌کننده به وجود می‌آید. این کهیرها معمولاً در اثر تماس پوست با موارد زیر ایجاد می‌شوند:
- برخی گونه‌های گیاهی
- عطرها
- برخی از لوازم‌آرایشی و بهداشتی
درمان حساسیت پوستی ناشی از کهیر تماسی
- اگر شما علائمی از کهیر را در بدن خود احساس می‌کنید، این علائم در مدت 24 دقیقه خود به خود از میان می‌روند. درمان حساسیت کهیر تماسی برکاهش علائم و بثورات تمرکز دارد.
- آنتی‌هیستامین‌های خوراکی موجب از بین رفتن هیستامین‌های مازاد در جریان خون می‌شوند و با این عملکردها به بهبودی علائم کمک می‌کنند. از آنتی‌هیستامین‌ها می‌توان به قرص دیفن هیدرامین اشاره کرد.
- کرم‌های استروئیدی ا‌تی‌سی دارای هیدروکورتیزون درتسکین التهاب پوست تأثیرگذار هستند.
- مسکن‌های ا‌تی‌سی مثل ایبوپروفن و ناپروکسن هم در کاهش التهاب و سوزش پوست تاثیر دارند.
-
فتودرماتوز(حساسیت به نور خورشید)
یک عکس‌العمل غیرطبیعی به نور خورشید را فتودرماتوز می‌گویند. در نور خورشید اشعه‌های ماوراءبنفشی وجود دارند که در تماس با پوست موجب تحریک سیستم ایمنی بدن شده و بثورات پوستی مانند تاول یا لکه‌های پوستی را ایجاد می‌کنند.
درمان و نکات خود مراقبتی در زمینه فتودرماتوز
اگر پوستتان بیش از اندازه به نور خورشید حساسیت دارد به پزشک مراجعه کنید زیرا این مسئله امکان دارد از دارو یا مکملی که استفاده می‌کنید، باشد. اگر پوست شما به نور خورشید حساس باشد پزشک امکان دارد استفاده از:
- یک کرم ضد آفتاب مناسب پوست شما با 30 درصد اس‌پی‌اف یا بالاتر را برای حفاظت توصیه کند.
- استفاده از لباس‌های پوشیده یا کلاه لبه‌دار تا پوست در مقابل نور خورشید قرار نگیرد.
- استفاده از ژل آلوئه ورا برای بهبود آفتاب‌سوختگی
-
ماستوسیتوز جلدی
ماستوسیتوز جلدی دارای یک نوع شرایطی است که در آن ماست سل‌ها (سلول‌های ترشح‌کننده هیستامین که از علت‌های بروز علائم آلرژی هستند) بیش از اندازه در پوست جمع می‌شوند. بخشی دیگر از سیستم‌های ایمنی بدن ماست سل‌ها هستند، بنابراین اگر زمانی خطری را احساس کنند، مواد شیمیایی یا التهابی مانند هیستامین از خود آزاد می‌کنند که باعث التهاب و قرمزی می‌شود.
درمان حساسیت پوستی ماستوسیتوز
- در بیشتر مواقع استفاده از آنتی‌هیستامین‌های ا‌تی‌سی کرم‌های استروئیدی در بهتر شدن علائم کافی هستند.
- کسانی که دارای علائم شدیدی هستند تحت درمانی به نام پرتو درمانی قرار می‌گیرند.
- برای حفاظت از پوست استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده و آب‌رسان جهت تأمین رطوبت پوست و کرم‌های ضد آفتاب در برابر اشعه نور خورشید مؤثر است.
- از محصولاتی که بدون عطر برای پوست‌های حساس تولید شده‌اند مثل صابون‌های ملایم و لوسیون‌های مرطوب‌کننده دارای سرامید، استفاده کنید.
-
خارش آکواژنیک (حساسیت به آب)
این نوع بیماری در افراد خیلی به ندرت پیش می‌آید. در آن تماس آب با پوست موجب خارش می‌شود. در خارش آکواژنیک هیچ گونه علائمی مانند کهیر یا تاول دیده نمی‌شود؛ در عوض، فرد بلافاصله بعد از تماس با آب، خارش را احساس می‌کند. این نوع خارش پوست چند دقیقه یا چند ساعت طول می‌کشد.
درمان حساسیت پوستی مربوط به حساسیت آب
زمانی احساس کردید که به این آلرژی پوستی مبتلا هستید با پزشک صحبت کنید. پزشک با انجام معاینه بالینی و بررسی علائم مناسب‌تری روش درمانی را برای پوست شما پیشنهاد می‌کند.
- سعی کنید با یک دستمال مرطوب برای پاک کردن صورت خود استفاده کنید.
- بدن خودتان را با دستمال‌های ضدباکتریال و ضد حساسیت تمیز نگه دارید.
- دستان خود را با استفاده از ژل‌های ضدعفونی‌کننده ملایم تمیز نگه دارید.
کلام آخر
در نهایت، آلرژی پوستی یک نوع بیماری دردناک است که به علت تماس پوست با یک ماده محرک به وجود می‌آید. اگر پس از تماس پوستتان با یک ماده دچار آلرژی پوستی شدید، لازم است در جریان باشید که هر بار و پس از تماس با آن ماده، علائم آلرژی را دوباره تجربه خواهید کرد. برای درمان حساسیت پوستی سعی کنید علت آلرژی خود را پیدا کنید و از آن دوری کنید. از سوی دیگر، اگر علائم شما خوب نشد یا تشدید شد به پزشک مراجعه کنید تا داروی قوی‌تری را تجویز کند.
