خارش پوست بدن یکی از مسائلی است که بعضی وقت‌ها بدون هیچ علتی به وجود می‌آید؛ اما در بعضی مواقع دلیل بروز یک بیماری است. این خارش امکان دارد خیلی شدید و اذیت کننده باشد که موجب به هم خوردن کیفیت زندگی شود. در ادامه می‌خواهیم به بررسی علت خارش پوست و بدن و راه‌های درمان خارش پوست بپردازیم:
پوست به چه علتی دچار خارش می‌شود؟
پوست عاملی برای محافظت از بدن در مقابل آسیب های خارجی مانند ویروس‌ها، باکتری‌ها، میکروب‌ها و عوامل بیماری‌زا است. وقتی یک عامل ناشناخته با پوست تماس پیدا می‌کند پوست واکنش نشان داده و باعث ایجاد قرمزی و خارش می‌شود. موارد زیر از علت‌های خارش پوست هستند:
خشکی پوست
از مهم‌ترین دلایل خارش صورت و بدن اگزما یا خشکی پوست است. در سرما و گرما علت خارش می‌تواند در اثر خشکی پوست ایجاد شود؛اگر هیچ گونه علامتی از قرمزی یا جوش در پوست خود نمی‌بینید، ولی گرفتار خارش شدید شده‌اید یا پوسته‌هایی در نواحی مختلف بدن مشاهده می‌کنید، احتمالا درگیر خشکی پوست شده‌اید.به افرادی که دچار خشکی پوست شده‌اند پیشنهاد می‌شود از دستکش و مرطوب‌کننده برای پیشگیری از خارش استفاده کنند.
بیماری‌های کبدی
کبد در دفع سموم بدن نقش مهمی را به عهده دارد؛ اگر این سموم از بدن خارج نشوند، باعث خارش می‌شود. هر چه مقدار آسیب کبدی کم و زیاد باشد، خارش هم امکان دارد به همان نسبت کم و زیاد شود. افرادی که به دلیل نارسایی کبد دچار خارش بدن می‌شوند، در شب‌ها و یا دوران قبل از قاعدگی این بیماری را بیشتر تجربه می‌کنند.
آلرژی علت خارش بدن
تعدادی از افراد به دلیل قرار گرفتن در معرض آلرژی‌ها دچار عکس‌العمل‌های آلرژیک و یا التهاب می‌شوند. یکی از علامت‌های این بیماری خارش بدن، قرمزی یا راش‌های ریز پوستی، سرفه و عطسه است. علت‌های زیادی برای بروز عکس‌العمل‌های آلرژیک وجود دارد. به عنوان مثال موی حیوانات، گرده گل و گیاه یا استفاده از بعضی ادویه‌ها موجب خارش در قسمت‌های مختلف بدن می‌شوند.
استفاده از گردن بندهای نیکل
عده‌ای از خانم‌ها با استفاده از گردن بندهای نیکل پوست گلو و گردن را دچار خارش می‌کنند. خارش در این قسمت نشانه حساسیت به نیکل است. پس این افراد نباید از زیورآلات استفاده کنند. هنگامی که احساس کردن دچار راش پوستی شده‌اند بهتر است از پماد و کرم برای درمان خارش استفاده کنند.
خارش به دلیل اگزما
یکی از شایع‌ترین علت‌های خارش بدن و صورت در کودکان اگزما است؛ دلیل این بیماری از میان رفتن بافت محافظ پوست است. افرادی که دچار اگزما شده‌اند باید زودتر برای درمان خارش آن اقدام کنند وگرنه در معرض عفونت یا تورم پوست قرار می‌گیرند.
علت‌های روانی
به غیر از عوامل فیزیکی و محیطی که از علت‌های خارش هستند، درگیری‌های روانی هم می‌تواند علت خارش باشند. برای مثال عده‌ای از افراد که درگیر اضطراب، افسردگی و یا مشکل وسواس هستند به شدت با خارش مواجه می‌شوند. این افراد پیش از هر چیزی اول باید اختلال روانی را شناسایی کرده و مشکل خارش خود را درمان کنند.
خارش پوست بعد از لیزر
عاملی که بعد از رفع موهای زائد برای افراد پیش می‌آید، خارش است. حتی کسانی که با لیزر هم اقدام به رفع موهای زائد خود می‌کنند نیز ممکن است این عارضه را داشته باشند. این امر امکان دارد شما را نگران کند ولی در حقیقت خارش بعد از لیزر یک امر طبیعی است و جای هیچ گونه دلواپسی ندارد. این خارش بعد از 24 ساعت برطرف می‌شود و شما می‌توانید با کمپرس سرد عارضه را کاهش دهید.
گزش حشرات
نوع دیگر از علت‌های خارش در قسمت‌های مختلف بدن گزش حشرات است. بعد از نیش زدن حشرات فرد در یدن خود متوجه بروز بثورات پوستی، تورم و قرمزی و خارش شدید می‌شود. بعد از گزش پشه یا حشرات در همان لحظه نیش حشره حس می‌شود. شپش هم یک نوع دیگر از حشره است که باعث گزش در پوست سر و یا موهای قسمت تناسلی می‌شود.
راه‌های درمان خارش پوست بدن چیست؟
روش‌های گوناگونی برای درمان خارش وجود دارد، که باید متناسب با علت خارش باشد. درمان‌های دارویی برای کاهش خارش بدن و صورت وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
درمان دارویی خارش پوست
منظور از درمان خارش پی بردن به چگونگی به وجود آمدن آن و از میان بردن علائم آن است. برای درمان امکان دارد پزشک دارو یا درمان‌هایی را برای شما در نظر داشته باشد. درمان خارش شامل موارد زیر است:
- کرم‌ها و پمادهای دیگر:
از دیگر داروهایی که برای درمان می‌توان استفاده کرد مهارکننده‌های کلسینیرین مثل تاکرولیموس و پیم اکروبیموس است و هم استفاده از بی‌حسی‌های موضعی مثل کپسایسین و دوکسپین مفید است.
- داروهای خوراکی:
داروهایی که برای ضدافسردگی به کار می‌رود از نوع مهارکننده‌های انتخابی با جذب سروترین مانند فلوکستین و سرترالین می‌تواند برای انواع مختلف از خارش‌های مزمن مؤثر باشد.
- نور درمانی(فتوتراپی):
در این نوع درمان پوست شما را در یک نوع خاصی از نور قرار می‌دهند.
- پماد یا کرم‌های کورتیکواستروئید:
اگر پزشک پماد یا کرمی را برای شما تجویز کرده در ناحیه‌ای که پوست دچار خارش یا قرمزی است بمالید و بعد با یک پنبه نم‌دار روی آن را بپوشانید؛ چون رطوبت در جذب کرم یا خنک نگه داشتن پوست به شما کمک می‌کند. اما اگر این روش برای درمان خارش کارساز نبود می‌توانید از موارد زیر استفاده کنید:
- کرم هیدروکرتیزون:
کرم استروئیدی که باعث کم شدن التهاب و خارش می‌شود. از این پماد برای درمان بثورات خارش‌دار هم می‌توان استفاده کرد.
- لوسیون کارامین:
از ترکیب اکسید روی و اکسید آهن در آن به‌کار رفته است که موجب تسکین خارش می‌شود؛ همچنین برای خشک شدن جوش‌های تاولی هم گزینه خوبی است.
- پراموکسین:
این نوع شامل بی‌حس‌کننده ملایم است که در تسکین خارش مؤثر است. از این پماد برای درمان نیش حشرات یا انواع حساسیت‌های مختلف می‌توان استفاده کرد.
- قرص ضد خارش
برای درمان خارش معمولاً از پماد موضعی استفاده می‌شود. ولی امکان دارد پزشک برای درمان بعضی از خارش‌هایی که مزمن هستند قرص تجویز کند. برای مثال می‌توان از قرص ضدافسردگی مانند فلوکستین و سرتالین که درکم شدن خارش تأثیر می‌گذارد، استفاده کرد؛ نتیجه معمولاً در 8 یا 12 هفته بعد از شروع درمان مشاهده می‌شود.
- قرص هیدروکسی زین
هیدروکسی زین جزو داروهای ضد حساسیت و آنتی‌هیستامین است که برای درمان خارش‌های پوستی استفاده می‌شود. این نوع دارو برای خارش‌هایی کارساز است که بر اثر آلرژی پوستی به وجود می‌آیند. افراد امکان دارد آلرژی به مواد مختلف داشته باشند که تعدادی از آن‌ها شامل نیش حشرات، گرده‌ها، غبار، آلودگی هوا، مواد غذایی و داروها باشد. برای درمان هر کدام از خارش‌ها که به علت این موارد به وجود آمده است می‌توان از قرص هیدروکسی زین ، آمپول و یا شربت استفاده کرد.
کلام آخر
خارش پوست یک عارضه آزاردهنده است که همه ما کم و بیش در زندگی‌مان آن را تجربه کرده‌ایم. علت خارش پوست می‌تواند در اثر خشکی پوست، واکنش‌های آلرژیک به برخی از داروها یا مواد شیمیایی و بیماری‌های کبدی یا نارسایی کلیوی بوده باشد. در صورتی که درمان خارش پوست به موقع انجام نشود امکان دارد منجر به عوارض شدید پوستی شود. پس هر موقع احساس خارش غیر عادی کردید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
