احساس یخ زدگی مغز چیست؟
شاید بسیاری از افراد احساس یخ زدگی مغز، انجماد مغز یا سردرد بستنی را تجربه کرده باشند. وضعیتی که بر اثر خوردن خوراکی‌های یخی از جمله بستنی یا آب یخ ایجاد می‌شود. این حس انجماد گذرا چیزی در حدود چند ثانیه یا یک تا دو دقیقه به طول می‌انجامد و باعث می‌شود که کاسه مغز تیر بکشد. این وضعیت را بسیاری از افراد در طول عمر خود تجربه کرده‌اند و شاید دانستن علت آن بتواند به درک بهتر این وضعیت کمک نماید. در ادامه به احساس یخ زدگی مغز به شکل کامل خواهیم پرداخت.
احساس یخ زدگی مغز چیست و چگونه ایجاد می‌شود؟
احساس یخ زدگی مغز به حس درد ناگهانی در سر گفته می‌شود که حالت ناخوشایندی را برای فرد ایجاد می‌کند. این حس ناخوشایند هیچ خطری ندارد و به راحتی می‌توان از آن جلوگیری کرد. احساس یخ زدگی مغز زمانی به وجود می‌آید که خوراکی سردی به سقف دهان برخورد کند. در این وضعیت مواد سرد باعث انجماد مویرگ‌ها می‌شوند و پس از بلعیدن، انبساط رگ‌ها در این ناحیه رخ می‌دهد. این دو واکنش متضاد اعصاب این ناحیه را تحریک می‌کنند؛ اعصابی به نام «گانگلیونی اسفنوپالاتین» که گروهی از اعصاب نزدیک عصب سه قلو در مغز هستند. این اعصاب در پشت بینی و اعصابی قرار دارند که باعث سردرد نیز می‌شوند. آنها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که نسبت به درد بسیار حساس باشند تا به این شکل از مغز محافظت کنند.
روند احساس یخ زدگی مغز چگونه است؟
برای یافتن عل احساس یخ زدگی مغز یا انجماد مغز دانشمندان در سال 2012 دست به یک آزمایش زدند. در این مطالعه آنها تلاش کردند زمانی که شرکت‌کنندگان آب یخ می‌نوشیدند با اندازه‌گیری جریان خون و فعالیت در مغز علت یخ زدگی مغز را کشف کنند.
نظریه محققان این بود که وقتی مغز در نتیجه مصرف غذا یا مایعات بسیار سرد، به سرعت خنک می‌شود، جریان خون در مغز تغییر می‌کند. سرما از سقف دهان به اعصاب مغز منتقل می‌شود و این باعث نوعی واکنش در مغز می‌شود.
برای اثبات این فرضیه محققان با استفاده از داپلر (وسیله اندازه‌گیری جریان خون) رگ‌های خونی در شریان‌های میانی و جلویی مغز 13 بزرگسال را درحالی‌که هم آب یخ و هم آب با دمای اتاق می‌نوشیدند، بررسی کردند.
شرکت‌کنندگان آب یخ را از طریق نی که روی سقف دهانشان قرار داده بود می‌نوشیدند تا زمانی که احساس کردند مغزشان یخ می‌زند. سپس محققان مقاومت مغز، ضربان قلب و فشارخون این شرکت‌کنندگان را قبل، در حین و بعد از انجماد مغز اندازه‌گیری کردند. آنها دریافتند که نوشیدن آب یخ باعث افزایش جریان خون در شریان‌های جلویی مغز می‌شود و همچنین مقاومت در مغز را افزایش می‌دهد.
با این یافته‌ها، آنها به این نتیجه رسیدند که درد انجماد مغز در واقع ناشی از افزایش جریان خون و مقاومت در رگ‌های خونی مغز است و در واقع رگ‌های خونی مغز به سرما واکنش نشان می‌دهند.
حس یخ زدگی مغز در چه افرادی بیشتر دیده می‌شود؟
تاکنون تحقیقات بسیاری درباره احساس یخ زدگی مغز انجام شده است؛ اما به دلیل پیچیده بودن ساختار مغز محققان نتوانسته‌اند به یک نتیجه قطعی در مورد این وضعیت دست یابند. یکی از این فرضیه‌ها بیان می‌کند که عصب‌های سه‌قلو در برخی افراد نسبت به دیگران حساس‌تر است به‌طوری که افرادی که احساس یخ زدگی مغز را تجربه می‌کنند بیشتر از افراد دیگر در معرض سردردهای دیگری همچون میگرن هستند. مطالعه‌ای نشان داده ۹۳ درصد از افرادی که تجربه یخ زدگی مغز را دارند به میگرن مبتلا می‌شوند.
درمان احساس یخ زدگی مغز
از آنجایی که احساس یخ زدگی مغز یک حس ناخوشایند است و باعث بروز سردرد و حالت‌های بدی در افراد می‌شود بسیاری به دنبال روشی برای درمان این مسئله هستند. باید گفت درمان خاصی برای درمان احساس یخ زدگی مغز وجود ندارد اما می‌توان با یک روش خاص این احساس را سریع‌تر از بین برد. برای درمان انجماد مغز باید لحظه‌ای که شروع به تجربه یخ زدگی مغز می‌کنید، زبان خود را به سقف دهان خود فشار دهید.
گرمای زبان، گرما و انرژی را به سینوس‌های پشت بینی منتقل می‌کند و سپس بسته‌های عصبی را که باعث یخ زدن مغز می‌شوند گرم می‌کند. زبان را باید محکم روی سقف دهان نگه داشت تا زمانی که فرد احساس کند درد شروع به از بین رفتن می‌کند.
روش پیشگیری از احساس یخ زدگی مغز
تنها راه پیشگیری و جلوگیری از انجماد مغز این است که از مصرف مواد غذایی بسیار سرد خودداری کرد. همچنین توصیه می‌شود مواد غذایی سرد را آهسته‌تر خورد یا نوشید تا این عصب‌ها کمتر درگیر شوند و حس کمتری به وجود آید. نگه داشتن مواد غذایی برای مدت کوتاه بر روی زبان جهت گرم کردن آنها نیز می‌تواند از وارد شدن شوک به کام جلوگیری کند.
آیا احساس یخ زدگی مغز مضر است؟
با اینکه درد احساس یخ زدگی مغز بسیار ناخوشایند است؛ اما این واکنش بدن هیچ‌گونه ضرری ندارد. در واقع مغز با این فرایند در حال محافظت از بدن است و در عرض چند ثانیه تا یک یا دو دقیقه بر اساس میزان سردی ماده غذایی این حس از بین می‌رود.
شما میتوانید برای خرید قرص آرام بخش به صورت آنلاین از وبسایت داروخانه آنلاین دراکت اقدام نمایید.
آیا کودکان در معرض یخ زدگی مغز هستند؟
کودکان نیز همچون بزرگسالان می‌توانند یخ زدگی مغز را تجربه کنند و حتی می‌توان گفت بیشتر از بزرگسالان در معرض این پدیده هستند. دلیل اصلی این مسئله این است که فضای دهان کودکان کوچک است و به همین دلیل اعصاب موجود در دهان آنها بیشتر تحریک می‌شود. جالب است بدانید علاوه بر کودکان، زنان نیز بیشتر از این مردان دچار این پدیده می‌شوند که علت آن چندان مشخص نیست.
آیا یخ زدگی مغز می‌تواند باعث مرگ شود؟
همان‌طور که گفته شد احساس یخ زدگی مرگ به هیچ عنوان برای بدن مضر نیست و به همین دلیل نمی‌تواند باعث مرگ در افراد شود؛ بنابراین تجربه این حس هیچ ترس و نگرانی ندارد.
کلام پایانی
احساس یخ زدگی مغز یکی از حس‌های ناخوشایندی است که بسیاری از افراد پس از خوردن مواد غذایی سرد آن را تجربه می‌کنند. این احساس بر اثر انبساط و انقباض رگ‌های این ناحیه به وجود می‌آید و بدون اینکه ضرری برای بدن داشته باشد پس از چند ثانیه یا یک تا دو دقیقه از بین می‌رود. احساس یخ زدگی مغز با انجام روش‌هایی قابل پیشگیری است و به این ترتیب می‌تواند کمتر افراد را آزار دهد.
