بررسی تداخل دارویی ویتامین دی با داروهای دیگر
یکی از ویتامین‌های بسیار حیاتی ویتامین دی است که نقش مهمی در ساخت و حفظ استخوان‌های سالم در بدن دارد. این ویتامین آن‌طور که مطالعات نشان می‌دهند در جذب کلسیم بسیار مؤثر است و با ویژگی‌های ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی قوی خود می‌تواند به محافظت از نورون‌های بدن بپردازد و به ارتقای فعالیت‌های سلول‌های مغزی کمک رساند. این ویتامین در بسیاری غذاها موجود نیست و آن را باید از طریق مصرف شیر غنی شده، غلات غنی شده، ماهی‌های چرب همچون ماهی آزاد و مکمل‌ها دریافت کرد. قرار گرفتن در معرض نور آفتاب نیز یکی از روش‌های طبیعی جهت تأمین این ویتامین در بدن است. آشنایی با تداخل ویتامین دی با داروهای دیگر اهمیت بالایی دارد تا افراد در هنگام مصرف این ویتامین با مشکل روبرو نشوند.
ویتامین د چیست؟
ویتامین D ویتامینی محلول در چربی به شمار می‌رود که شامل ویتامین‌های D1، D2 و D3 است. بدن انسان زمانی که در مقابل نور خورشید قرار می‌گیرد می‌تواند این ویتامین را به شکل طبیعی تولید کند یا آن را از مواد غذایی دریافت نماید. ویتامین دی عملکردهای مهمی دارد که از آن جمله نقش آن در تنظیم و جذب کلسیم و فسفر و تسهیل عملکرد طبیعی سیستم ایمنی بدن است.
تداخل دارویی ویتامین دی
هنگام مصرف داروها و ویتامین‌ها بسیار مهم است که افراد به وجود تداخل دارویی آنها توجه داشته باشند. عدم توجه به تداخل دارویی می‌تواند باعث کاهش اثربخشی داروها و مکمل‌ها شود و از طرفی عوارض حاد برای سلامتی به وجود آورد. مکمل ویتامین D می‌تواند با داروهایی که در ادامه می‌آیند دارای تداخل باشد که باید به این مسئله توجه داشت:
• آتورواستاتین (لیپیتور):
این دارو که آن را داروی کاهنده کلسترول می‌نامند با مصرف ویتامین دی تداخل دارد. این ویتامین می‌تواند در روند پردازش کلسترول اثر بگذارد و اثرات این دارو را از بین ببرد.
• کلستیرامین
این دارو نیز برای کاهش کلسترول در خون تجویز می‌شود و می‌تواند با ویتامین دی تداخل داشته باشد.
• دیگوکسین (لانوکسین):
این دارو برای درمان بیماری‌های قلبی تجویز می‌شود و به هیچ عنوان نباید با ویتامین D مصرف شود. ویتامین دی در مقادیر بالا می‌تواند باعث هایپرکلسمی شود و خطر مشکلات قلبی را افزایش دهد.
• اورلیستات:
از این دارو برای کاهش وزن استفاده می‌کنند که می‌تواند در جذب ویتامین دی اثر داشته باشد.
• داروهای استروئیدی:
داروهای استروئیدی همچون پردنیزون در کاهش جذب کلسیم و اختلال در پردازش ویتامین دی اثر دارند.
• وراپامیل:
ویتامین D می‌تواند باعث کاهش اثر این داروی فشارخون شود.
• ملین‌های محرک:
مصرف بیش از حد و طولانی مدت دوزهای زیاد ملین‌های محرک در اثربخشی ویتامین دی می‌تواند تداخل ایجاد کند.
• داروهای ادرارآور تیازید:
از دیگر موارد تداخل ویتامین D می‌توان به مصرف آن همراه با داروهای ادرارآور تیازید اشاره کرد که خطر ابتلا به هایپرکلسمی را بالا می‌برد.
• دیلتیازم و داروهای مشابه:
یکی از موارد مهم در تداخل دارویی ویتامین دی تداخل آن با داروهای فشارخون بالا است. مصرف هم‌زمان داروهای فشارخون همچون دیلتیازم با ویتامین دی مقدار کلسیم در بدن را افزایش می‌دهد و باعث کاهش اثرگذاری این داروها می‌شود.
• بسترهای سیتوکروم:
داروهایی که توسط این آنزیم‌ها فراوری شده‌اند باید بااحتیاط بسیاری با ویتامین D مصرف شوند.
• کلسی پوترین (دوونکس، سوریلوکس):
از این داروها برای درمان پسوریازیس استفاده می‌کنند و به توصیه پزشکان نباید آنها را با ویتامین دی مصرف کرد. مصرف هم‌زمان آنها باعث افزایش کلسیم بیش از حد در خون یا هایپرکلسمی می‌شود.
• داروهای ضدتشنج:
آن‌طور که تحقیقات نشان می‌دهند مصرف داروهای ضدتشنج همچون «فنوباربیتال» و «فنی‌توئین» (دیلانتین و فنیتک) می‌تواند باعث افزایش تجزیه ویتامین دی در بدن شود و نباید آنها را با یکدیگر مصرف کرد.
تداخل دارویی ویتامین دی با داروهای دیگر
جدای از داروهایی که به آنها اشاره شد از دیگر داروهایی که می‌توانند با ویتامین دی تداخل داشته باشند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ایزونیازید
- پارافین خوراکی
- دیورتیک‌های تیازیدی
- سایمتیدین
- کلستیپول
- کورتون
- هپارین
- وارفارین
چگونه می‌توان از تداخل ویتامین دی با داروهای دیگر جلوگیری کرد؟
از جمله روش‌هایی که می‌توان به کمک آنها از تداخل ویتامین D با داروهای دیگر جلوگیری کرد می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
مشاوره با پزشک
افرادی که می‌خواهند از تداخل ویتامین دی با داروهای دیگر جلوگیری کنند باید پیش از مصرف این ویتامین حتماً با پزشک در مورد داروهای مصرفی خود مشورت کنند.
انجام آزمایشات پزشکی
آزمایش‌های پزشکی پیش از مصرف ویتامین دی کمک می‌کند نقاط ضعف بدن فرد در برابر این ویتامین و داروها شناخته شود. این آزمایش‌ها با بررسی سطح ویتامین دی، کلسیم و دیگر فاکتورهای مربوط به سلامت فرد، نقش مهمی در جلوگیری از تداخل ویتامین D دارد.
ایجاد تغییرات در رژیم غذایی
از آنجایی که ممکن است مصرف برخی از غذاها و مکمل‌ها در جذب ویتامین دی اثر داشته باشد بسیار مهم است در مورد رژیم غذایی با پزشک خود مشورت کرد.
مصرف متناسب
بسیار مهم است افرادی که از ویتامین دی استفاده می‌کنند دوز مصرفی خود را خودسرانه افزایش و یا کاهش ندهند. این مسئله می‌تواند باعث کاهش اثر ویتامین دی یا افزایش اثر آن شود.
توجه به علائم
افراد باید در هنگام مصرف ویتامین دی به علائم خود توجه داشته باشند. هرگونه تغییرات در رفتار بدن یا بروز علائم ناخواسته می‌تواند نشان‌دهنده تداخل دارویی ویتامین D باشد.
انجام آزمایش‌های منظم
به افرادی که ویتامین دی مصرف می‌کنند توصیه می‌شود به شکل دوره‌ای میزان این ویتامین را در بدن کنترل کنند تا در صورت نیاز تغییراتی در دوز مصرفی آن داده شود.
کلام پایانی
در برخی موارد افراد ممکن است نتوانند ویتامین دی مورد نیاز خود را از غذاها یا نور خورشید دریافت کنند. در چنین مواقعی تأمین ویتامین D به دلیل نقش مهم آن در حفظ سلامت بدن از طریق مکمل‌ها پیشنهاد می‌شود. مصرف ویتامین دی باید پس از انجام آزمایش‌ها و با تجویز پزشک آغاز شود تا افزایش بیش از حد آن در بدن باعث ایجاد مشکلاتی نگردد. از طرفی توجه به تداخل دارویی ویتامین دی با دیگر داروها بسیار اهمیت دارد تا سلامتی فرد تهدید نشود. این ویتامین با بسیاری از داروها تداخل دارد و همین مسئله بر اهمیت آگاهی از تداخلات دارویی ویتامین دی می‌افزاید.
