غذای کودک؛ هرآن‌چه باید درباره تغذیه کودک بدانید.

یکی از مهم ترین روش های مراقبتی کودکان، تأمین غذای کودک است. بخصوص کودکان تا دو سالگی که زمان رشد و تکاملشان است، باید انرژی و توان لازم را داشته باشند. معمولاً تا 6 ماهگی مهم ترین غذایی که کودک استفاده می کند، شیر مادر است و بعد از آن زمان مصرف غذاهای جامد و … شروع می شود. همچنین فعالیت کودکان بیشتر می‌شود و از طریق غذا می توانند این انرژی را تأمین کنند؛ ولی ممکن است عادات غذایی کودکان نیز تغییر کرده و به آن صورت که باید و لازم است، غذا نخورند. بنابراین باید برنامه غذایی منظمی را بر اساس عادات و نوع غذای محبوب کودکان تنظیم نمود تا تمامی ویتامین ها، پروتئین ها و املاح مورد نیاز بدن در این سنین حساس تأمین شود. پس بهتر است غذای کودک در رأس برنامه ها قرار گرفته و تغذیه مناسب جزو اهداف این دوران باشد.

تغذیه کودک از تولد تا 6 ماهگی

تغذیه کودکان یکی از مسائل مهم است که البته این موضوع حتی به دوران بارداری مادر نیز مربوط می شود. مادران نه تنها بعد از تولد نوزاد، بلکه باید در دوران حمل جنین نیز تمامی این مواد مغذی را در اختیار کودک قرار دهند. بعد از تولد نوزاد تا 6 ماهگی، اصلی ترین و مهم ترین منبع تغذیه شیر مادر و یا در نبود این مورد، شیر خشک است. بیشترین حجم از کالری مورد نیاز نیز از این دو طریق تأمین می شود. حتی پزشکان و متخصصین تغذیه کودکان تاکید می کنند که آب نیز نباید در این زمان وارد برنامه غذایی نوزاد شود؛ زیرا تمامی مواد مورد نیاز بدن از طریق شیر مادر و ترکیبات آن تأمین می شود.

بعد از چهارماهگی معمولاً رژیم سخت‌گیرانه کمتر شده و می توان مواد مایعی مانند لعاب برنج، فرنی و یا حریره بادام را نیز وارد غذای کودک نمود. در این مدت استفاده از مکمل های غذایی عوارض زیادی را بجا می گذارد و نباید به هیچ عنوان مصرف این مکمل ها را در برنامه غذایی کودک گنجاند. مهم ترین مسئله از تولد تا 6 ماهگی، تغذیه مادر است؛ زیرا شیر مادر تمامی مواد غذایی که مصرف می شود را در خود دارد. ممکن است برخی غذاها باعث ایجاد آلرژی و حساسیت و یا مشکلات گوارشی در نوزادان شود؛ بنابراین در این زمان بهتر است رژیم غذایی مادر صحیح بوده و تمامی مواد مورد نیاز را از طریق شیر، به کودک خود برساند.

بیشتر بخوانید: مکمل‌های افزایش وزن کودک چیست؟

غذای بچه در یک سالگی

بعد از دوران شش ماهگی، می توان به آرامی غذاها را به رژیم غذایی کودک اضافه نمود. ولی باید این مرحله به کندی و آرامی صورت گیرد تا کودک با طعم و مزه غذاها آشنا شود. بهتر است غذای کودک تغییر کرده و به بدن کودک اجازه دهید تا طعم ها و مزه ها مختلف را شناسایی و واکنش نشان دهد. در این دوران می توانید مصرف غذاهای کمکی و مکمل ها را نیز به تدریج شروع نموده و برای تأمین نیازهای بدن و سلامت عمومی کودک، از این مواد در کنار شیر خود یا شیر خشک استفاده کنید. نکته مهم این است که باید تمامی ویتامین ها و پروتئین ها و نیز املاحی که برای رشد و سلامت کودک و تکامل او لازم است، در این رژیم غذایی گنجانده شود. معمولاً گروه های غذایی زیر باید در رژیم کودک گنجانده شوند:

• میوه و سبزیجات که برای رشد مغزی کودک مهم هستند. همچنین انواع ویتامین‌ها، آنتی اکسیدان و فیبر مورد نیاز بدن را تأمین می کنند.
• غلات که برای رشد و یادگیری کودکان بسیار مفید هستند و شامل انواع نان ها، برنج، ماکارونی و … می شوند.
• لبنیات که برای افزایش انرژی کودکان باید در کنار شیر مادر و یا شیر خشک مصرف شوند. لبنیات منبع تأمین کلسیم و پروتئین مورد نیاز بدن کودکان است.
• پروتئین ها که برای رشد عضلانی فرزندتان مفید بودن و می توانید از طریق مصرف گوشت، تخم مرغ، ماهی، انواع حبوبات و … آن را تأمین کنید.

در تهیه غذای کودک به این نکات توجه نمایید:

غذای کودک باید دارای گروه های زیر باشد تا بتواند در کنار تأمین سلامت عمومی، باعث رشد و تکامل گردد. گروه های زیر باید در رژیم غذایی کودکتان در نظر گرفته شود:

گروه ویتامین B

این گروه ویتامین برای رشد مغز مورد نیاز است.

گروه ویتامین E

این گروه ویتامین نیز برای بهبود عملکرد مغز مورد نیاز است.

پروتئین ها:

این گروه برای رشد مغز بسیار مفید بوده و در مواد خوراکی مانند تخم مرغ، لبنیاتی مانند شیر و پنیر و نیز در انواع گوشت ها از جمله گوشت ماهی به وفور یافت می شود.

املاح و مواد معدنی مورد نیاز

مواد معدنی زیادی هستند که برای رشد و تکامل کودکان مفید هستند. از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

کلسیم که در شیر وجود دارد و می تواند نیاز بدن کودک را تأمین نماید. همچنین برای رشد دندان و ناخن های کودکان بسیار ضروری و مفید می باشد. همچنین این ماده معدنی در لبنیاتی مانند پنیر نیز وجود دارد و کلم بروکلی نیز می تواند نیاز بدن کودک به این مواد را تأمین نماید.

فسفر و پتاسیم

برای بهبود رشد استخوان ها، دندان و ناخن های کودک ضروری است. فسفر و پتاسیم را می توان با مصرف شیر، ماست، پنیر و … تأمین نمود.

آیا کودک به مکمل تغذیه نیاز دارد؟

کودکان تا قبل از 6 ماهگی نیازی به مصرف مکمل ندارند. مکمل های غذایی برای تأمین کمبودهای بدن کودک به انواع ویتامین ها، پروتئین ها و املاح معدنی تولید و مصرف می شوند؛ ولی شیر مادر یا شیر خشک تمامی این مواد را در خود داشته و در نتیجه نیازی به مکمل وجود ندارد. بعد از 6 ماهگی و با افزایش فعالیت کودکان و نیز اهمیت تغذیه و رسیدن تمامی مواد مغذی به بدن، می توان مصرف مکمل ها را آغاز نمود. ولی بهتر است قبل از خرید مکمل غذایی، با پزشک متخصص کودک مشورت نمایید. پزشک با بررسی غذای کودک و نیز وضعیت سلامت و نیازهای بدن او می تواند نوع و میزان مصرف مکمل را تعیین نماید.

کلام آخر

رشد و تکامل کودکان بستگی زیادی به نحوه تغذیه دارد. غذای کودک باید به گونه ای باشد که تمامی نیازهای بدن را تأمین و مواد مغذی مورد نیاز را در اختیار کودک قرار دهد. تا 6 ماهگی معمولاً نیازهای بدن از طریق شیر مادر و یا شیر خشک تأمین می شود و نیازی به مصرف مکمل های تغذیه ای وجود ندارد. ولی بعد از این مدت می توان مصرف انواع غذاهای جامد و از جمله مکمل ها را در برنامه غذایی کودکان گنجاند؛ زیرا رشد صحیح بدنی، مغزی، قلبی و… بستگی به نحوه تغذیه و رژیم غذایی درست و صحیح در این دوران حساس دارد.