بایدها و نباید های سه ماه اول بارداری را جدی بگیرید!

دوران بارداری بخصوص سه ماه اول بارداری یکی از حساس ترین و مهم ترین مراحل زندگی هر خانمی است. باید ها و نبایدهایی در این دوران مطرح می شود که همگی باعث سلامت مادر و جنین می شوند. رعایت این نکات برای گذراندن ماه‌هایی آرام و بدون تنش و کمترین آسیب، ضروری است. تاثیری که مصرف داروهای مقوی، استراحت کافی، رعایت بهداشت و … برای کل عمر مادر و جنین است؛ زیرا کوچک ترین بی احتیاطی می تواند باعث ایجاد نقص در قسمتی از بدن جنین شود که در برخی موارد غیر قابل جبران است؛ بنابراین بهتر است قبل از هر کاری با مشورت پزشک از این بایدها و نبایدها آگاهی داشته باشید تا جلوی ضرر را بگیرید. در این مقاله سعی می کنیم به تمامی مطالب مهم در سه ماه اول بارداری بپردازیم و نکات لازم را یادآوری کنیم.

نکاتی که در 3 ماه اول بارداری باید رعایت شود

مراقبت هایی که در سه ماه اول بارداری انجام می شود، اهمیت بسیار زیادی نسبت به شش ماه بعد دارد. لازم است در این زمان حساس بتوان تمامی بایدها و نبایدهای بارداری را رعایت نمود تا جنین سالمی را به دنیا آورد. نکات مهمی که باید رعایت شود عبارت اند از:

تغذیه در سه ماه اول دوران بارداری

یکی از دغدغه های مادران باردار، نوع غذاهایی است که مجاز به استفاده در این دوران هستند. باید گفت همه غذاها برای رشد جنین لازم هستند، ولی برخی موارد ممکن است مصرف محدود و یا ممنوعی داشته باشند.

ماهی های اقیانوسی و یا ماهی های بزرگ و تن ماهی از جمله مواد غذایی ممنوع در دوران سه ماهه اول هستند. با اینکه غذاهای دریایی حاوی اسید چرب امگا 3، روی و آهن است و برای سلامت مادر و کودک بسیار مفید است. ولی بهتر است این مواد غذایی نیز کاملا پخته شوند و از خوردن خام و یا نیم پز آن خودداری نمایید. همچنین باید از مصرف غذاهایی که ویتامین A فراوان دارند نیز خودداری کرد. در اوایل بارداری مشکلات گوارشی مانند حالت تهوع باعث آزار مادر می شود؛ در نتیجه بهتر است از مواد غذایی استفاده شود که باعث تحریک سیستم گوارشی نشود. غذاهای تند و پر ادویه جزو آن‌ها هستند.

مصرف گوشت و تخم مرغ خام و یا نیم پز نیز برای این دوران مضر هستند و ممکن است باعث بروز بیماری‌هایی مانند لیستریوز و یا توکسوپلاسموز و یا مسمومیت غذایی شوند؛ بنابراین بهتر است گوشت و تخم مرغ را به صورت کامل بپزید و سپس مصرف نمایید تا احتمال وجود باکتری و ویروس را در داخل آن کم کنید. از دیگر ممنوعات غذایی در این دوران، گوشت های خوراکی آماده مانند سوسیس، کالباس، هات داگ و … است؛ زیرا می توانند باعث بروز مسمومیت های غذایی شدید در مادر شوند. لبنیات نیز از جمله مواردی است که بهتر است در سه ماه اول بارداری مصرف شود. ولی لازم است این مواد پخته شوند و از خوردن شیر خام نیز خودداری نمایید؛ زیرا حاوی میکروب های و باکتری های مضر بوده و ممکن است باعث ایجاد مشکلات گوارشی و … شوند.

مصرف داروهای مفید و موثر

یکی دیگر از مواردی که در سه ماه اول بارداری باید مصرف شوند، داروها و مهم تر از همه مولتی ویتامین ها هستند. با اینکه رژیم غذایی سالم و مناسب برای دوران بارداری می تواند تمامی کمبودهای ویتامین و مواد مغذی بدن را تامین کند، ولی در بیشتر موارد کافی نمی باشد؛ در نتیجه لازم است مولتی ویتامین هایی که حاوی اسید فولیک، کلسیم و آهن هستند، در این دوران مصرف شوند؛ زیرا باعث رشد جنین و پیشگیری از بروز نقایص مادرزادی می شوند. ولی در مورد مصرف دارو بهتر است با پزشک خود مشورت نمایید و به هیچ عنوان خودسرانه مصرف مولتی ویتامین را آغاز نکنید؛ زیرا با وجود مزایای زیاد، ممکن است عوارضی نیز متوجه مادر و جنین شود.

ترک دخانیات و الکل

یکی دیگر از مواردی که آسیب زیادی به جنین می رساند، مصرف دخانیات بخصوص در سه ماه اول بارداری است. مصرف دخانیات شامل سیگار و مواد مخدر نیز می شود که هر کدام باعث بروز عوارضی می شوند. مصرف سیگار احتمال تولد جنین با وزن پایین را بالا می برد و همچنین بروز اختلالات مادرزادی در این کودکان بیشتر است. از طرفی نیکوتین موجود در این مواد باعث ایجاد وابستگی در کودکان می‌شود و در نهایت ممکن است کودک در سنین پایین، مصرف دخانیات را شروع نماید.

بیشتر بخوانید: فهرست لوازم مورد نیاز شیردهی مادر به نوزاد

الکل یکی دیگر از مواد مضر برای این دوران است. الکل رشد کودک را تحت تاثیر قرار می‌دهد و از طرفی وزن نوزاد را نیز پایین تر از سایر کودکان می آورد. همچنین در این کودکان مشکلات رفتاری و ناتوانی در یادگیری دیده می شود و در نهایت در رشد ذهنی و جسمی کوکان تاثیر بسیار مخربی بجا بگذارد. مصرف الکل در هر سطحی مضر است و این عوارض در تمامی کودکانی که مادر مصرف کننده داشته اند، کم و بیش دیده می شود.

استراحت کافی

خواب و استراحت کافی و مناسب باعث می شود تا دوران بارداری راحتی را تجربه کنید. خواب بین 7 تا 9 ساعت در این زمان توصیه می شود. در برخی مادران ممکن است سه ماهه آخر سخت تر باشد و زودتر احساس خستگی نمایند. بنابراین باید تایم خواب خود را افزایش داده و در صورت احساس خستگی، استراحت نمایند. از طرفی تغییر سطح هورمون ها از دیگر مواردی است که نیاز به استراحت را افزایش می دهد؛ بنابراین بهتر است در این دوران بخصوص سه ماه اول بارداری استراحت و خواب کافی را داشته باشید تا عوارض کمتری را تجربه نمایید.

انجام ورزش های مناسب

در کنار توصیه به استراحت، ورزش نیز برای مادران باردار لازم و ضروری است. امروزه فعالیت های ورزشی وجود دارد که مخصوص مادران در هر دوران از بارداری است. ورزش هایی که در سه ماه اول بارداری توصیه می شوند می توانند مشکلات این دوران از جمله بی خوابی، دردهای عضلانی، اضافه وزن و نیز تغییرات خلق و خو را کنترل نمایند. بهتر است از پزشکتان در خصوص انجام ورزش مشورت بخواهید و سعی کنید تا حد امکان دوران بارداری فعالی را تجربه نمایید. یکی از بهترین ورزش‌ها در این دوران یوگا است.

کلاس‌های یوگای مخصوص مادران باردار وجود دارد که با انجام حرکات نرم و ملایم می توانند مادر و جنین را برای زایمان و … آماده نمایند. مطمئنا تمرینات در هر سطح و زمانی مختص همان دوران بوده و تمرینات مناسب داده می شود. البته اگر در دوران قبل از بارداری ورزش می کردید و بدنتان انعطاف و توانایی لازم را دارد، بهتر است به پزشک خود اطلاع دهید. در غیر این صورت فعالیت های بدنی مناسب باید انجام شوند تا بدن به اندازه لازم از آمادگی برسد.

عدم قرارگیری در وان آب گرم و سونا

با وجود اینکه ممکن است آب گرم باعث آرامش بیشتر شود، ولی برای دوران بارداری خطرناک است. این مشکل در سه ماه اول بارداری با احتمال سقط جنین خود را نشان می دهد؛ زیرا باعث افزایش مای بدن و انقباضات رحمی شده و در نتیجه احتمال سقط بالاتر می رود. همچنین ممکن است افزایش درجه حرارت بدن باعث بروز عوارضی مانند نقص های مادرزادی در جنین شوند.

کنترل اضافه وزن

معمولا اضافه وزن در دوران بارداری از جمله موارد غیرقابل کنترل است. ولی اضافه وزن صحیح و هوشمندانه یکی از روش های مناسب برای این دوران است. بخصوص در سه ماه اول بارداری که مصرف زیاد مواد غذایی با این فکر که باعث رشد جنین شود و یا مواد غذایی کافی به بدن برسد، بیشتر دیده می شود. دلسوزی های اطرافیان نیز مزید بر علت شده و در نهایت مادر باردار با اضافه وزن زیاد خواهیم داشت که مانع از رشد جنین نیز شده است. لازم است در خصوص افزایش میزان کالری خود با پزشک مشورت نمایید و سعی کنید رژیم غذایی مناسب و صحیح را انتخاب نمایید. در این صورت هم مواد غذایی به میزان مورد نیاز را دریافت می کنید و هم رشد جنین بیشتر خواهد شد.

برقراری رابطه جنسی

یکی از دغدغه‌های زناشویی، امکان ایجاد رابطه جنسی در دوران بارداری است. ممکن است این سوال در سه ماه اول بارداری که احتمال سقط جنین بالاتر است، بیشتر مطرح شود. ولی باید گفت تا زمان زایمان می توان این رابطه را داشت. زمانی که فرد بارداری پرخطر دارد و احتمال سقط جنین در اثر فشار و … بالا است، بهتر است از انجام آن خودداری شود. همچنین ممکن است جفت سرراهی داشته باشید و بایستی با احتیاط و طبق دستور پزشک رفتار کنید. هر گونه رفتار غیرقابل کنترل می تواند منجر به سقط شود. ولی در کل برقراری رابطه جنسی در این مواقع مشکلی را ایجاد نکرده و حتی می تواند مفید نیز باشد.

کلام آخر

دوران مهم بارداری بخصوص سه ماه اول بارداری نقش مهمی در سلامت جنین و مادر دارد. باید در این مواقع نکات و باید و نبایدهای بارداری رعایت شود تا غیر از اینکه بتوان نوزاد سالمی به دنیا آورد، کیفیت این دوران را نیز بالا برد. نکاتی مانند استراحت و خواب کافی، مصرف مکمل های تغذیه ای و دارویی، رژیم غذایی مناسب برای رساندن مواد مغذی به بدن و نیز جلوگیری از افزایش وزن و … از جمله مهم ترین آن ها هستند. بهتر است قبل از مصرف و یا عدم مصرف هر ماده غذایی یا دارویی با پزشک متخصص مشورت نمایید؛ زیرا ممکن است عوارضی به همراه داشته باشد که در برخی موارد نیز غیرقابل جبران هستند.

تولد نوزادی کم وزن و یا داشتن نواقص مادرزادی می تواند نمونه ای از این موارد باشد. عدم رعایت بایدها و نبایدهای بارداری ممکن است باعث سقط جنین نیز شود و مشکلاتی را برای مادران ایجاد نماید.