شربتها که از جمله داروهای مایع به شمار میروند یکی از انواع مهم داروها هستند. بسیاری از افراد برای مصرف شربت از قاشق استفاده میکنند؛ اما باید دانست که این کار بسیار اشتباه است. استفاده از قاشق منجر به استفاده کم یا زیاد از شربت میشود و به همین دلیل آشنایی با واحد اندازهگیری داروی مایع و از طرفی در نظر گرفتن آن در هنگام مصرف داروییهای مایع بسیار اهمیت دارد. در ادامه این مقاله به واحد اندازهگیری داروهای مایع به شکل کامل خواهیم پرداخت.
چرا شناخت واحد اندازهگیری داروی مایع اهمیت دارد؟
شناخت واحد اندازهگیری داروی مایع و به خصوص رعایت میزان مصرف درست آن، به دلایل مختلفی اهمیت دارد که از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
• عدم رعایت مصرف دقیق داروی مایع میتواند آسیبهای جبرانناپذیری به بدن افراد و به خصوص افراد دچار بیماریهای کبد و کلیوی برساند. مصرف بیش از حد هر دارو و مکملی میتواند باعث التهاب کبد شود و حتی در موارد حاد خطر مرگ را به همراه داشته باشد.
• اگر مصرفکننده داروی مایع کودک است عدم مصرف دقیق دارو میتواند به او بسیار آسیب بزند. سیستم ایمنی بدن کودکان به حد کافی رشد نکرده و تقویت نشده است. مصرف بیش از حد دارو میتواند آسیبهای جبرانناپذیری به سیستم ایمنی کودکان و ارگانهای دیگر بدن آنها بزند.
• در صورتی که افراد میزان دقیق دارو را مصرف نکنند در صورت استفاده کمتر از میزان توصیه شده، دارو تأثیر واقعی خود را بر روی بدن نمیگذارد و بیماری فرد درمان نمیشود. اگر دارو بیش از حد نیز مصرف شود اثرات زیانآوری خواهد داشت.
این نکتهها نشان میدهند که تا چه اندازه آشنایی با واحد اندازهگیری داروی مایع و پایبند بودن به میزان مصرف دارو اهمیت دارد.
تحقیقات و نتایج آنها در مورد شناخت واحد اندازهگیری داروهای مایع
به دلیل اهمیت بالای شناخت واحد اندازهگیری داروهای مایع تحقیقات بسیاری در مورد میزان مصرف افراد صورت گرفته است. در یک تحقیق که در مجله Pediatrics به چاپ رسیده از خانوادهها خواسته شد تا میزان داروی مایعی را که استفاده میکنند، اندازهگیری نمایند. نتیجه این تحقیق نشاندهنده اشتباه ۸۴ درصد این افراد در تعیین دوز بود که ۲۹ درصد آنها در اندازهگیری دوز دارو به شکل کامل اشتباه کرده بودند و دو برابر میزان تجویز شده داروی خود را مصرف کرده بودند.
این تحقیق نشان داد که تا چه اندازه افراد میتوانند در میزان مصرف داروی خود اشتباه کنند. از آنجایی که مصرف بیش از اندازه دارو میتواند در بسیاری از بیماران و کودکان بسیار خطرناک باشد لزوم شناخت واحد اندازهگیری داروهای مایع بیش از پیش مطرح شد و اقدامات لازم جهت اطلاعرسانی این مسئله صورت گرفت.
شناخت واحدهای اندازهگیری داروهای مایع
بسیار مهم است که در ابتدا همه افراد واحدهای اندازهگیری مایعات را بشناسند تا بتوانند بر اساس تجویز پزشک به مقدار صحیح از دارو استفاده کنند. مایعات به شکل معمول در دوزهای مصرفی ML (میلیلیتر)، cc (سانتیمتر مکعب)، قاشق غذاخوری، قاشق چایخوری و یا اونس تجویز میشوند.
میزان هر کدام از این موارد را میتوان به شکل زیر در نظر گرفت:
• 1 قاشق غذا خوری = 15 میلی لیتر
• 1 قاشق چای خوری = 5 میلی لیتر
• 1 اونس = 30 میلی لیتر
یکی از لوازمی که از آن میتوان برای مصرف داروهای مایع استفاده نمود و مبنای اندازهگیری آن میلیلیتر است سرنگ نام دارد. برای تبدیل سیسی و اونس به میلیلیتر سرنگ میتوان از سایتهای اندازهگیری که در دسترس هستند، استفاده کرد. تحقیقات نشان داده کسانی که از سرنگ به عنوان واحد اندازهگیری استفاده میکنند به دلیل مصرف دقیقتر دارو زودتر از افرادی که به این مسئله اهمیت نمیدهند بهبود مییابند.
دلیل اشتباهات رایج افراد در مصرف داروی مایع
افراد به دلایل مختلفی هنگام اندازهگیری داروهای مایع دچار اشتباه میشود که این دلایل به شرح زیر هستند:
نشناختن واحدهای اندازهگیری مایعات
یکی از دلایل مهمی که به آن اشاره نیز شد عدم آگاهی و شناخت واحدهای شمارش مایعات است.
محاسبه غلط
گاهی افراد واحدهای ریاضی را به درستی نمیشناسند و این مسئله باعث اشتباه آنها میشود. به طور مثال فرد نمیداند که 0.5 میلیلیتر دارو با ۵ میلیلیتر متفاوت است و آنها را به جای یکدیگر استفاده میکند. نکتهای که میتواند آسیبهای بسیاری را به فرد برساند؛ زیرا دوز دوم ۱۰ برابر دوز اول است که میتواند بسیار خطرناک باشد.
استفاده از قاشق به عنوان واحد اندازهگیری داروی مایع امکانپذیر است؟
در جواب این سؤال باید گفت به هیچ عنوان نباید حتی در صورتی که در دستورالعمل دارو یک قاشق چایخوری از یک شربت آمده، از قاشقهای معمولی برای مصرف استفاده کرد. قاشقها اندازههای متفاوتی دارند و به همین دلیل داروهایی که باید به مقدار ثابتی استفاده شوند دارای یک قاشق در بستهبندی خود هستند؛ بنابراین اگر این قاشق را به دلایلی گم کردهاید باید دارو را طبق میزان تجویزی با استفاده از سرنگ مصرف کنید.
کلام پایانی
شناخت واحد اندازهگیری داروی مایع بسیار اهمیت دارد تا دارو در اندازه درست و دقیق تجویزی مصرف شود. عدم توجه به این مسئله میتواند باعث شود آسیبهای جبرانناپذیری به بدن وارد شود و یا بیماری به شکل کامل درمان نگردد. سادهترین راه برای مصرف داروهای مایع استفاده از سرنگ است که واحد آن میلیلیتر است و میتوان با تبدیل واحدهای مصرفی دارو به میلیلیتر به راحتی میزان دقیق دارو را مصرف کرد.