بیماریهای واگیر از جمله آنفولانزا مشکلاتی هستند که کشورهای جهان اول و جوامع مدرن علی رغم پیشرفتهای شگرف خود در حوزه دارو و درمان، همچنان درگیر آن هستند. از اینرو این جوامع رعایت بهداشت فردی و پیشگیری از آنفولانزا را در دستور کار خود قرار میدهند تا خسارات وارده به نظام درمان و سلامت به حداقل برسد. راههای پیشگیری از آنفولانزا بسیار متنوع است؛ از رعایت کوچکترین نکتهها مثل رعایت بهداشت دست گرفته تا تزریق واکسن که یکی از اصلیترین راههای جلوگیری از آنفولانزا به شمار میآید. اما تزریق چه نوع واکسنهایی برای پیشگیری از آنفولانزا توصیه میشود؟ چگونه میتوان کودکان را به رعایت بهداشت و پیشگیری از بیماریهای واگیر تشویق نمود؟ چه داروها و مواد غذایی مفیدی برای جلوگیری از آنفولانزا وجود دارد؟ برای دریافت پاسخ این سوالات تا انتهای این مطلب با همراه باشید!
راههای پیشگیری از آنفولانزا
آنفولانزا نوعی بیماری عفونی واگیر است که دستگاه تنفسی را تحت تاثیر قرار میدهد. علائم این بیماری به سرعت آشکار میشوند و حدود دو هفته در بدن باقی میمانند. گاهی اوقات علائم به قدری حاد هستند که میتوانند زمینه ساز مشکلات سلامتی دیگری از قبیل نارسایی کلیوی، ایجاد پنومونی باکتریایی، مشکلات سینوس، عفونت گوش و یا حاد شدن وضعیت سلامتی افراد مبتلا به نارسایی قلبی شود اما میتوان به جای تحمل این همه مشکلات سلامتی، با پیشگیری از ابتلا به آنفولانزا ریسک این احتمالات را به حداقل رساند. راههای پیشگیری از آنفولانزا عبارتند از:
پیشگیری از آنفولانزا با واکسن
تزریق واکسن آنفولانزا موثرترین روش جلوگیری از آنفولانزا محسوب میشود. انوع مختلفی از واکسن آنفولانزا اعم از ایرانی، فرانسوی و هلندی در داروخانههای معتبر کشور موجود است که تزریق آنها در بازه زمانی 10 شهریور الی 10 آبان توصیه میشود. هر کدام از واکسنهای آنفولانزا بسته به شرایط سنی و جسمانی گروه هدف، برای عدهای از افراد مناسب است. حدود 2 هفته پس از تزریق طول میکشد تا فرد واکسینه شده نسبت به آنفولانزا مصون شود اما این ایمنی پایدارتر از سایر روشهاست و حدود 6 ماه الی یک سال طول میکشد تا اثرگذاری واکسن از بین برود. واکسن آنفولانزای ایرانی فلوگارد، فرانسوی vaxigrip tetra، هلندی influvac و فلومیست تعدادی از واکسنهای موثر موجود در بازارند که اطلاعات تکمیلی درباره آنها را میتوانید اینجا بخوانید.
پیشگیری از آنفولانزا در کودکان
کودکان، مخصوصا آنهایی که در سنین مدرسه قرار دارند و یا آنهایی که به واسطه شاغل بودن والدینشان ساعات زیادی را در مهدهای کودک میگذرانند، بیش از سایر همسالان خود در معرض ابتلا به آنفولانزا قرار دارند. برای جلوگیری از آنفولانزا در این دسته از کودکان بهتر است مهدکودک یا مدرسه، با اجرای یک برنامه مراقبتی مرتبا اشیا و سطوحی که کودکان با آنها سروکار دارند را پاکسازی و ضدعفونی نمایند. همچنین میتوان با توزیع وسایل بهداشتی نظیر دستمال، صابون، شویندههای الکلی، دستمال کاغذی و آموزش استفاده از این وسایل به بچهها، آنها را به مراقبت از خود در برابر آنفولانزا تشویق نمود. علاوه براین معلمان و والدین باید نظارت کافی را داشته باشند تا در صورت ابتلای یکی از کودکان به آنفولانزا، وی را از سایر همسالانش جدا کرده تا احتمال ابتلای سایرین کاهش پیدا کند.
پیشگیری از آنفولانزا در بزرگسالان
پیشگیری از آنفولانزا در بزرگسالان نسبت به کودکان بسیار راحتتر است. میتوان با آموزش نکات بهداشتی به بزرگسالان آنها را به حفاظت خود و کودکانشان در مقابل آنفولانزا ترغیب نمود. اما چه راهکارهایی برای جلوگیری از آنفولانزا توصیه میشود؟
- خودداری از تماس نزدیک: حفظ فاصله با فرد بیمار بهترین راه برای پیشگیری از ابتلا به آنفولانزاست.
- جلوی دهان و بینی را بگیرید: عوامل بیماریهای عفونی از قبیل سیاه سرفه، سرماخوردگی، آنفولانزا و ویروس RSV با عطسه و سرفه به راحتی در هوا پخش شده و با تنفس وارد دستگاه تنفسی و آلوده شدن فرد سالم میشود.
- رعایت بهداشت دست: روزانه میلیونها میکروب بیماری زا بر اثر تماس سطوح مختلف روی دستان ما مینشیند که فقط با میکروسکوپ قابل مشاهده اند. شستشوی مرتب دستها با آب و صابون موجب حذف این میکروبهای بیماری زا از روی دست و جلوگیری از آنفولانزا میشود.
- لمس نکردن چشم، بینی و دهان: ممکن است دستان شما به ویروس آنفولانزا آلوده باشد. از اینرو بهتر است حتی الامکان از لمس چشم، بینی و دهان خود با دستهایتان خودداری کنید.
شیوه زندگی مناسب برای پیشگیری از آنفولانزا
سبک زندگی تاثیر بسزایی در تمامی جنبههای زندگی ما دارد؛ از سلامت روحی و روانی گرفته تا داشتن بدنی سالمتر. یک سری عادات خوب وجود دارند که با گنجاندن آنها در سبک زندگی میتوان بدنی سالمتر داشت. عاداتی از قبیل:
- خواب کافی: قابل تصور نیست اما خواب کافی تاثیر زیادی در سلامت ماندن ما دارد. بدن با استراحت کافی در طول شبانه روز قوای بیشتری برای مقابله با انواع عاملین بیماری زا دارد.
- نوشیدن آب به اندازه لازم: نوشیدن آب به طور کامل بدن را شستشو داده و به دفع سموم و ویروسهای احتمالی در بدن کمک میکند. علاوه براین مصرف روزانه 8 لیوان آب برای حفظ سلامتی و کارکرد طبیعی بدن ضروریست.
- ورزش و تحرک کافی: عادات خوب مانند ورزش روزانه به افزایش طول عمر کمک زیادی میکند. ورزش و تحرک روزانه علاوه بر کاهش قابل توجه استرس موجب تقویت سیستم ایمنی بدن نیز میشود.
- استفاده از وسایل شخصی: افرادی که در بسیاری از موارد از وسایل شخصی خود استفاده میکنند و یا بعد از تماس دستهایشان با سطوح و وسایل مشترک مثل پیشخوانها، خودکارهای موجود در ادارات، دستههای صندلی و…. آنها را با آب و صابون میشویند، کمتر از کسانی که به این موارد حساس نیستند به بیماریهای واگیر از جمله آنفولانزا مبتلا میشوند.
- پرهیر از سیگار کشیدن: استعمال دخانیات با آسیب وارد کردن به مجاری تنفسی آنها را آسیب پذیر نموده و راه ورود عوامل بیماری زا از جمله ویروس آنفولانزا به بدن را تسهیل میکنند.
داروهای خانگی برای جلوگیری از آنفولانزا
در کنار داروهای ضد ویروسی که پزشک برای درمان آنفولانزا تجویز میکند، گیاهان دارویی و مواد غذایی مفیدی در تمامی خانهها یافت میشوند که در پیشگیری از آنفولانزا و حتی بهبود علائم این بیماری میتواند موثر باشد. برخی از این گیاهان دارویی و مواد غذایی عبارتند از:
- دمنوش آویشن، نعنا و پونه
- عسل
- چای زنجبیل
- چای هل
- شربت آبلیمو
- بخور اکالیپتوس
- پرتقال
- خردل
- سیر
- سوپ مرغ
- مکملهای ویتامین D
- مواد غذایی حاوی فلاونوئیدها مانند چای سیاه و زغال اخته
- زردچوبه
- دارچین
کلام آخر
“پیشگیری بهتر از درمان است” این گزارهای است که امروزه صحت آن کاملا به اثبات رسیده است. پیشگیری از آنفولانزا به قدری موثر است که میزان بستریهای مرتبط با این بیماری را به طور چشمگیری کاهش داده و هزینههای درمانی خانوارها را به حداقل رسانده است. تزریق واکسن مهمترین و موثرترین روش جلوگیری از آنفولانزاست که پایداری بیشتری نسبت به سایر راههای پیشگیری از آنفولانزا دارد. البته نباید نقش بهداشت فردی، مصرف غذاهای مناسب و عادات خوب سلامتی را نیز در این زمینه نادیده گرفت.