موارد منع مصرف قرص آهن چیست و چه کسانی از خوردن آن پرهیز کنند؟

خستگی و ضعف مفرط کمترین عارضه‌ای است که کم خونی برایتان به دنبال خواهد داشت. کم خونی (آنمی) که بر اثر فقر آهن به وجود می‌آید، اگر شدید باشد و به درستی درمان نشود می‌تواند به پیامدهای خطرناک بیشتری هم منجر شود. اما چگونه می‌توان جلوی بروز کم خونی را گرفت؟ مسلما تغذیه و سبک زندگی نقش کلیدی نه فقط در پیشگیری از کم خونی، بلکه در بسیاری از بیماری‌ها دارند اما برای جبران فقر آهن و درمان کمخونی فقط اصلاح تغذیه کفایت نمی‌کند. خرید قرص آهن ایرانی و خارجی و مصرف درست آن در کنار اصلاح تغذیه اصلی‌ترین راه علاج کم خونی است. البته مصرف مکمل‌های آهن در تمام افراد راه حل مناسبی نیست و باید بفکر چاره دیگری بود. اما موارد منع مصرف قرص آهن کدام اند؟ چه کسانی نباید قرص آهن بخورند؟ آیا مصرف مکمل‌های آهن برای بهبود کمخونی آقایان توصیه می‌شود؟ عوارض مصرف قرص آهن به گونه‌ای هست که تحمل آنها نسبت به دست و پنجه نرم کردن با کمخونی ارجحیت داشته باشد؟ اینها سوالاتی است که در این بلاگ از مجله دراکت به آنها خواهیم پرداخت!

چه کسانی باید قرص آهن مصرف کنند؟

ریز مغذی‌های ضروری بدن، از جمله آهن عملکردهای حیاتی را در بدن بر عهده دارند. این عناصر معدنی همچون آچار فرانسه در بسیاری از واکنش‌های حیاتی و متابولیسم بدن نقش موثری ایفا می‌کنند. آهن یکی از این عناصر معدنی ضروری بدن است که مطابق اظهارات متخصصان تغذیه، مردان روزانه 1 تا ½ میلی گرم و زنان روزانه به چیزی حدود ۱/۴ تا 2/2 میلی گرم آهن احتیاج دارند. این مقدار آهن در کودکان تقریبا 1/1 تا 4.1 میلی گرم است. معمولا آهن دریافتی که روزانه از طریق غذاها وارد بدن ما می‌شود، بیش از این مقدارهاست اما از آنجایی که عوامل بسیاری در جذب آهن دخیل هستند، نهایتا مقدار بسیار کمی اهن جذب بدن ما می‌شود. اینجاست که ضرورت مصرف قرص آهن مشخص می‌شود. علاوه براین برخی افراد به سبب شرایط بدنی خاصی که دارند، می‌بایست مصرف قرص آهن را جدی بگیرند؛ افرادی همچون:

• خانم‌های باردار
• زنانی که قاعدگی‌های دردناکی را تجربه می‌کنند
• افرادی که به طور مرتب خون اهدا می‌کنند
• نوزادان و کودکان خردسال
• افراد مبتلا به نارسایی‌های قلبی
• افراد مبتلا به بیماری‌های گوارشی مثل سلیاک و کرون
• ورزشکارانی که تمرینات سنگین و حرفه‌ای انجام می‌دهند
• مبتلایان به اختلالات خونی
• اشخاصی که از رژیم‌های گیاهخواری (وگان‌ها) پیروی می‌کنند
• افرادی که برای کاهش اسید معده خود از دارو استفاده می‌کنند

نحوه مصرف قرص آهن

برای به دست آوردن بهترین نتیجه از مصرف قرص آهن و کاهش عوارض جانبی، رعایت نکات زیر ضروری است:
بهتر است قرص آهن را با معده خالی و یک ساعت قبل از غذا مصرف کنید تا جذب آهن به حداکثر برسد. با این حال، اگر مصرف آن با معده خالی باعث مشکلات گوارشی می‌شود، می‌توانید آن را با غذا میل کنید.
از مصرف همزمان قرص آهن با محصولات لبنی، قهوه، چای، و غذاهای حاوی کلسیم خودداری کنید، زیرا این مواد می‌توانند جذب آهن را کاهش دهند.
مصرف قرص آهن همراه با مواد غذایی یا مکمل‌های حاوی ویتامین C (مانند آب پرتقال) می‌تواند جذب آهن را افزایش دهد.
مصرف بیش از حد قرص آهن می‌تواند منجر به مسمومیت شود. بنابراین، همیشه دوز توصیه شده را رعایت کنید و در صورت نیاز به دوز بالاتر، با پزشک مشورت کنید.
اگر نیاز به مصرف طولانی‌مدت قرص آهن دارید، حتماً تحت نظر پزشک باشید و آزمایش‌های منظم برای بررسی سطح آهن در بدن انجام دهید.

قرص آهن را با چه چیزهایی نباید خورد؟

قرص آهن نباید با برخی از مکمل ها و غذاها مصرف شوند. در غیراینصورت، ممکن است قدرت جذب آهن در بدن کاهش پیدا کند. توصیه می شود قرص آهن همزمان با غذاهای حاوی کلسیم، مکملهای کلسیم و آنتی اسیدهای معده مصرف نشوند. در صورتی که می خواهید از این غذاها، داروها یا مکمل ها استفاده کنید، بهتر است فاصله زمانی دو ساعته را رعایت کنید تا بتواند مواد لازم را به بدن خود برسانید و تداخل در جذب ایجاد نکنید.

چه کسانی نباید قرص آهن بخورند؟

“چه کسانی نباید قرص آهن بخورند؟” این سوالی است که به هنگام مصرف قرص آهن ذهن افراد را درگیر می‌کند. با اینکه همیشه حرف از خوبی‌ها و فواید مصرف قرص آهن در میان بوده اما نباید از مضرات مصرف خودسرانه این داروها غافل شد. در واقع اکثر قرص و مکمل‌های آهن بدون نسخه(OTC) از داروخانه‌ها قابل تهیه هستند و همین عدم مراجعه به پزشک باعث می‌شود تا بعضا به جای سود بردن از مصرف قرص‌های آهن، عوارض بدتری گریبانگیر فرد شود. به طور کلی بهتر است گروه‌های زیر در مصرف قرص آهن با احتیاط بیشتری برخورد نموده و حتما با پزشک مشورت نمایند:

• افرادی که داروهای خاصی مصرف می‌کنند.

  مصرف همزمان قرص آهن با برخی داروها اثر بخشی آنرا به شدت کاهش داده و یا بعضا منجر به ایجاد عوارض دارویی می‌شوند. بنابراین بهتر است اگر از این داروها مصرف می‌کنید، حتما بین مصرف آنها و قرص آهن حداقل 2 تا 3 ساعت فاصله بیاندازید. این داروها عبارتند از: لووتیروکسین، آنتی بیوتیک‌های کینولون، بیس فسفونات‌ها، آنتی بیوتیک‌های تتراسایکلین، متیل دوپا، لوودوپا، پنی سیلامین و مایکوفنولات موفتیل

• مصرف کنندگان داروهای ضد انعقاد خون

  افرادی که مجبور به مصرف داروهای ضد انعقاد خون هستند (مثل مبتلایان به اختلال آمبولی لخته‌ای، فیبریلاسیون دهلیزی، دارای دریچه قلب مصنوعی و…) باید قبل از شروع به مصرف قرص آهن با پزشک مشورت نمایند.

• مبتلایان به تالاسمی

  افراد مبتلا به تالاسمی از نظر تغییر سطح آهن بدن در شرایط ناپایداری قرار دارند. ممکن است مصرف قرص آهن ریسک افزایش ناگهانی آهن در بدن فرد مبتلا به تالاسمی را افزایش دهد. بنابراین بهتر است استفاده از هرگونه قرص آهن در مبتلایان به تالاسمی تحت نظارت پزشک انجام پذیرد.

• افرادی که مدت طولانی از قرص آهن استفاده کرده اند.

  اگر مدت زمان طولانی است که از قرص‌های آهن استفاده می‌کنید، خطر  عوارض مصرف قرص آهن  در کمین شماست. مصرف بیش از حد قرص آهن می‌تواند سبب افزایش ذخایر آهن بدن بیش از حد طبیعی شده و این امر با نشانه‌هایی همچون سرگیجه، فشار خون پایین، سردرد، تنگی نفس، زردی پوست و تشنج خود را نشان می‌دهد. ادامه مصرف یک داروی خاص از جمله قرص و مکمل‌های آهن میبایست تحت نظارت پزشک صورت بگیرد.

• افرادی که با مشکل دفع اهن مواجه هستند.

  برخی افراد با ابتلا به اختلالاتی همچون هماتوکروماتوز ارثی با مشکل تنظیم این عنصر معدنی در بدن مواجه می‌شوند. عدم دفع آهن اضافی در بدن موجب می‌شود تا این عنصر به مرور در اندام‌هایی همچون کبد، قلب و لوزالمعده تجمع یافته و به آنها آسیب برساند.

خرید قرص فولی مکس دارو افشان شایگان

آیا مصرف قرص آهن برای مردان توصیه می‌شود؟

آقایان درست بر خلاف خانم‌ها که ماهانه حجم زیادی خون و بالتبع آن ذخایر آهن بدن خود را از دست می‌دهند، خیلی در معرض از دست دادن آهن بدن خود نیستند. در حالت کلی آقایان در صورتی به مکمل آهن نیاز دارند که مبتلا به کم خونی باشند. همچنین بهتر است آقایانی که به اندازه کافی از منابع حاوی آهن هِم استفاده نمی‌کنند( همچون کسانی که گیاهخوار هستند) و آنهایی که دچار خونریزی مزمن هستند، مصرف قرص آهن را در روتین زندگی خود فراموش نکنند.

عوارض قرص آهن چیست؟

عوارض مصرف قرص آهن چیست؟ هر فرآورده دارویی اگر به اندازه و در جای صحیح خود مصرف شود، هیچگونه عارضه جانبی با خود به همراه نخواهد داشت. با این حال فناوری که در فرموله سازی اکثر قرص‌های آهن به کار گرفته می‌شود، موجب می‌شود تا مصرف اکثر قرص‌های آهن با حساسیت گوارشی همراه باشد. بنابراین مشاهده علائمی همچون یبوست یا اسهال، حالت تهوع و استفراغ که حاکی از حساسیت گوارشی می‌باشد، طبیعی است. برای کاهش شدت  عوارض مصرف قرص آهن توصیه می‌شود تا با معده پر قرص آهن را مصرف کرده و به جای آب از آبمیوه‌های حاوی ویتامین ث مثل آب پرتقال استفاده نمایید.

عوارض قرص آهن خارجی

مصرف قرص‌های آهن تولید شده در خارج از ایران ممکن است به دلایل مختلف برای برخی از هموطنانمان عوارض داشته باشد. هرچند این محصولات با استانداردهای بین‌المللی تولید می‌شوند و ممکن است از نظر کیفیت بسیار بالا باشند، اما تفاوت‌های فردی و شرایط خاص کشورمان می‌تواند باعث بروز مشکلاتی در استفاده از این محصولات شود.

• تفاوت‌های ژنتیکی و فیزیولوژیکی:

جمعیت‌های مختلف جغرافیایی ممکن است از نظر ژنتیکی و فیزیولوژیکی تفاوت‌هایی داشته باشند. این تفاوت‌ها می‌تواند باعث شود که بدن برخی افراد به قرص‌های آهن خارجی واکنش‌های متفاوتی نشان دهد، که در نتیجه ممکن است عوارض جانبی بیشتر یا شدیدتری را تجربه کنند.

• تفاوت در ترکیبات:

برخی از قرص‌های آهن خارجی ممکن است حاوی ترکیبات افزودنی یا نگهدارنده‌هایی باشند که بدن افراد در کشور ما به آن‌ها عادت ندارد. این امر می‌تواند باعث بروز حساسیت‌ها یا مشکلات گوارشی شود.

• تداخلات دارویی و غذایی:

مصرف قرص‌های آهن خارجی ممکن است با داروها یا مکمل‌های دیگری که در ایران رایج هستند تداخل داشته باشد. همچنین، رژیم غذایی مرسوم در کشور ما ممکن است باعث کاهش جذب یا ایجاد مشکلاتی در اثر مصرف این نوع قرص‌ها شود.

• تنظیمات دوز:

دوز توصیه شده در برخی از قرص‌های آهن خارجی ممکن است با نیازهای فردی مصرف‌کنندگان ایرانی تطابق نداشته باشد، که این موضوع می‌تواند منجر به بروز مشکلاتی مانند کمبود یا تجمع بیش از حد آهن در بدن شود.
با توجه به این موارد، توصیه می‌شود قبل از مصرف قرص‌های آهن خارجی، حتماً با پزشک یا داروساز مشورت کنید تا از بروز عوارض احتمالی جلوگیری شود و بهترین نتیجه ممکن از درمان حاصل گردد.

 قرص اهن را با چه چیزهایی نباید خورد 

وقتی قرص‌های آهن مصرف می‌کنید، بهتر است از موارد زیر پرهیز کنید تا جذب بهینه آهن صورت گیرد:

1. مکمل‌های کلسیم:

کلسیم می‌تواند با آهن برای جذب در روده‌ها رقابت کند. به طور کلی توصیه می‌شود که مکمل‌های کلسیم و آهن را در زمان‌های مختلف در طول روز مصرف کنید.

2. قهوه و چای:

قهوه و چای حاوی ترکیباتی به نام پلی‌فنول‌ها و تانن‌ها هستند که می‌توانند جذب آهن را کاهش دهند. بهتر است این نوشیدنی‌ها را در نزدیکی زمان مصرف قرص‌های آهن مصرف نکنید.

3. مواد غذایی با فیبر بالا:

مواد غذایی غنی از فیبر مانند غلات کامل می‌توانند جذب آهن را کاهش دهند. برای حداکثر جذب آهن، بهتر است مواد غذایی با فیبر بالا را در زمان‌های متفاوت از مکمل‌های آهن مصرف کنید.

4. آنتی‌اسیدها و برخی داروها:

برخی آنتی‌اسیدها و داروهایی که اسید معده را کاهش می‌دهند، می‌توانند جذب آهن را تحت تاثیر قرار دهند. اگر نیاز به مصرف این داروها دارید، سعی کنید آن‌ها را در زمان‌های مختلف از مکمل‌های آهن مصرف کنید و با پزشک خود مشورت کنید.

5. محصولات لبنی:

محصولات لبنی حاوی کلسیم هستند و می‌توانند جذب آهن را کاهش دهند، بنابراین بهتر است آن‌ها را در زمان‌های متفاوت از قرص‌های آهن مصرف کنید.
مصرف قرص‌های آهن همراه با ویتامین C (مانند آب پرتقال) می‌تواند جذب آهن را افزایش دهد، بنابراین اگر پزشک شما توصیه کرده است، می‌توانید این مکمل‌ها را با منبع ویتامین C مصرف کنید.

سخن پایانی

اطلاع رسانی درباره گروه‌هایی که مستعد کمخونی هستند، به قدری کافی و گسترده بوده که اکثریت افراد گروه‌های در معرض خطر کمخونی را می‌شناسند و برای مصرف قرص آهن اقدام می‌کنند. اما چه کسانی نباید قرص آهن بخورند؟ این سوالی است که ممکن است هرکسی پاسخ آنرا نداند. موارد منع مصرف قرص آهن شامل برخی شرایط بدنی و سلامتی است؛ مثل زمانی که با مشکل دفع آهن مواجه اید و یا از برخی داروهای خاص مثل داروهای ضد انعقاد خون استفاده می‌کنید. البته بیشتر عوارض مصرف قرص آهن جزئی است و از نوع فرمولاسیون دارو نشأت می‌گیرد. این عوارض عمدتا گوارشی هستند و با رعایت یکسری نکات به حداقل می‌رسند؛ البته نوع جدیدی از قرص‌های آهن به بازار عرضه شده اند که به واسطه فناوری سوکروزمیال که در تولید آنها به کار رفته از عوارض گوارشی خبری نیست! شما می‌توانید برای خرید این دسته از قرص‌های آهن و دیگر مکمل‌های حاوی آهن از طریق داروخانه آنلاین دراکت اقدام فرمایید.