خستگی و ضعف مفرط کمترین عارضه‌ای است که کم خونی برایتان به دنبال خواهد داشت. کم خونی (آنمی) که بر اثر فقر آهن به وجود می‌آید، اگر شدید باشد و به درستی درمان نشود می‌تواند به پیامدهای خطرناک بیشتری هم منجر شود. اما چگونه می‌توان جلوی بروز کم خونی را گرفت؟ مسلما تغذیه و سبک زندگی نقش کلیدی نه فقط در پیشگیری از کم خونی، بلکه در بسیاری از بیماری‌ها دارند اما برای جبران فقر آهن و درمان کمخونی فقط اصلاح تغذیه کفایت نمی‌کند. مصرف مکمل آهن در کنار اصلاح تغذیه اصلی‌ترین راه علاج کم خونی است. البته مصرف مکمل‌های آهن در تمام افراد راه حل مناسبی نیست و باید بفکر چاره دیگری بود. اما موارد منع مصرف قرص آهن کدام اند؟ چه کسانی نباید قرص آهن بخورند؟ آیا مصرف مکمل‌های آهن برای بهبود کمخونی آقایان توصیه می‌شود؟ عوارض مصرف قرص آهن به گونه‌ای هست که تحمل آنها نسبت به دست و پنجه نرم کردن با کمخونی ارجحیت داشته باشد؟ اینها سوالاتی است که در این بلاگ از مجله دراکت به آنها خواهیم پرداخت!
چه کسانی باید قرص آهن مصرف کنند؟
ریز مغذی‌های ضروری بدن، از جمله آهن عملکردهای حیاتی را در بدن بر عهده دارند. این عناصر معدنی همچون آچار فرانسه در بسیاری از واکنش‌های حیاتی و متابولیسم بدن نقش موثری ایفا می‌کنند. آهن یکی از این عناصر معدنی ضروری بدن است که مطابق اظهارات متخصصان تغذیه، مردان روزانه 1 تا ½ میلی گرم و زنان روزانه به چیزی حدود ۱/۴ تا 2/2 میلی گرم آهن احتیاج دارند. این مقدار آهن در کودکان تقریبا 1/1 تا 4.1 میلی گرم است. معمولا آهن دریافتی که روزانه از طریق غذاها وارد بدن ما می‌شود، بیش از این مقدارهاست اما از آنجایی که عوامل بسیاری در جذب آهن دخیل هستند، نهایتا مقدار بسیار کمی اهن جذب بدن ما می‌شود. اینجاست که ضرورت مصرف قرص آهن مشخص می‌شود. علاوه براین برخی افراد به سبب شرایط بدنی خاصی که دارند، میبایست مصرف قرص آهن را جدی بگیرند؛ افرادی همچون:
- خانم‌های باردار
- زنانی که قاعدگی‌های دردناکی را تجربه می‌کنند
- افرادی که به طور مرتب خون اهدا می‌کنند
- نوزادان و کودکان خردسال
- افراد مبتلا به نارسایی‌های قلبی
- افراد مبتلا به بیماری‌های گوارشی مثل سلیاک و کرون
- ورزشکارانی که تمرینات سنگین و حرفه‌ای انجام می‌دهند
- مبتلایان به اختلالات خونی
- اشخاصی که از رژیم‌های گیاهخواری (وگان‌ها) پیروی می‌کنند
- افرادی که برای کاهش اسید معده خود از دارو استفاده می‌کنند
موارد منع مصرف قرص آهن کدامند؟
“چه کسانی نباید قرص آهن بخورند؟” این سوالی است که به هنگام مصرف قرص آهن ذهن افراد را درگیر می‌کند. با اینکه همیشه حرف از خوبی‌ها و فواید مصرف قرص آهن در میان بوده اما نباید از مضرات مصرف خودسرانه این داروها غافل شد. در واقع اکثر قرص و مکمل‌های آهن بدون نسخه(OTC) از داروخانه‌ها قابل تهیه هستند و همین عدم مراجعه به پزشک باعث می‌شود تا بعضا به جای سود بردن از مصرف قرص‌های آهن، عوارض بدتری گریبانگیر فرد شود. به طور کلی بهتر است گروه‌های زیر در مصرف قرص آهن با احتیاط بیشتری برخورد نموده و حتما با پزشک مشورت نمایند:
-
افرادی که داروهای خاصی مصرف می‌کنند.
مصرف همزمان قرص آهن با برخی داروها اثر بخشی آنرا به شدت کاهش داده و یا بعضا منجر به ایجاد عوارض دارویی می‌شوند. بنابراین بهتر است اگر از این داروها مصرف می‌کنید، حتما بین مصرف آنها و قرص آهن حداقل 2 تا 3 ساعت فاصله بیاندازید. این داروها عبارتند از: لووتیروکسین، آنتی بیوتیک‌های کینولون، بیس فسفونات‌ها، آنتی بیوتیک‌های تتراسایکلین، متیل دوپا، لوودوپا، پنی سیلامین و مایکوفنولات موفتیل
-
مصرف کنندگان داروهای ضد انعقاد خون
افرادی که مجبور به مصرف داروهای ضد انعقاد خون هستند (مثل مبتلایان به اختلال آمبولی لخته‌ای، فیبریلاسیون دهلیزی، دارای دریچه قلب مصنوعی و…) باید قبل از شروع به مصرف قرص آهن با پزشک مشورت نمایند.
-
مبتلایان به تالاسمی
افراد مبتلا به تالاسمی از نظر تغییر سطح آهن بدن در شرایط ناپایداری قرار دارند. ممکن است مصرف قرص آهن ریسک افزایش ناگهانی آهن در بدن فرد مبتلا به تالاسمی را افزایش دهد. بنابراین بهتر است استفاده از هرگونه قرص آهن در مبتلایان به تالاسمی تحت نظارت پزشک انجام پذیرد.
-
افرادی که مدت طولانی از قرص آهن استفاده کرده اند.
اگر مدت زمان طولانی است که از قرص‌های آهن استفاده می‌کنید، خطر مسمویت با آهن در کمین شماست. مصرف بیش از حد قرص آهن می‌تواند سبب افزایش ذخایر آهن بدن بیش از حد طبیعی شده و این امر با نشانه‌هایی همچون سرگیجه، فشار خون پایین، سردرد، تنگی نفس، زردی پوست و تشنج خود را نشان می‌دهد. ادامه مصرف یک داروی خاص از جمله قرص و مکمل‌های آهن میبایست تحت نظارت پزشک صورت بگیرد.
-
افرادی که با مشکل دفع اهن مواجه هستند.
برخی افراد با ابتلا به اختلالاتی همچون هماتوکروماتوز ارثی با مشکل تنظیم این عنصر معدنی در بدن مواجه می‌شوند. عدم دفع آهن اضافی در بدن موجب می‌شود تا این عنصر به مرور در اندام‌هایی همچون کبد، قلب و لوزالمعده تجمع یافته و به آنها آسیب برساند.
آیا مصرف قرص آهن برای مردان توصیه می‌شود؟
آقایان درست بر خلاف خانم‌ها که ماهانه حجم زیادی خون و بالتبع آن ذخایر آهن بدن خود را از دست می‌دهند، خیلی در معرض از دست دادن آهن بدن خود نیستند. در حالت کلی آقایان در صورتی به مکمل آهن نیاز دارند که مبتلا به کم خونی باشند. همچنین بهتر است آقایانی که به اندازه کافی از منابع حاوی آهن هِم استفاده نمی‌کنند( همچون کسانی که گیاهخوار هستند) و آنهایی که دچار خونریزی مزمن هستند، مصرف قرص آهن را در روتین زندگی خود فراموش نکنند.
عوارض مصرف قرص آهن چیست؟
هر فرآورده دارویی اگر به اندازه و در جای صحیح خود مصرف شود، هیچگونه عارضه جانبی با خود به همراه نخواهد داشت. با این حال فناوری که در فرموله سازی اکثر قرص‌های آهن به کار گرفته می‌شود، موجب می‌شود تا مصرف اکثر قرص‌های آهن با حساسیت گوارشی همراه باشد. بنابراین مشاهده علائمی همچون یبوست یا اسهال، حالت تهوع و استفراغ که حاکی از حساسیت گوارشی می‌باشد، طبیعی است. برای کاهش شدت این علائم توصیه می‌شود تا با معده پر قرص آهن را مصرف کرده و به جای آب از آبمیوه‌های حاوی ویتامین ث مثل آب پرتقال استفاده نمایید.
سخن پایانی
اطلاع رسانی درباره گروه‌هایی که مستعد کمخونی هستند، به قدری کافی و گسترده بوده که اکثریت افراد گروه‌های در معرض خطر کمخونی را می‌شناسند و برای مصرف قرص آهن اقدام می‌کنند. اما چه کسانی نباید قرص آهن بخورند؟ این سوالی است که ممکن است هرکسی پاسخ آنرا نداند. موارد منع مصرف قرص آهن شامل برخی شرایط بدنی و سلامتی است؛ مثل زمانی که با مشکل دفع آهن مواجه اید و یا از برخی داروهای خاص مثل داروهای ضد انعقاد خون استفاده می‌کنید. البته بیشتر عوارض مصرف قرص آهن جزئی است و از نوع فرمولاسیون دارو نشأت می‌گیرد. این عوارض عمدتا گوارشی هستند و با رعایت یکسری نکات به حداقل می‌رسند؛ البته نوع جدیدی از قرص‌های آهن به بازار عرضه شده اند که به واسطه فناوری سوکروزمیال که در تولید آنها به کار رفته از عوارض گوارشی خبری نیست! شما می‌توانید برای خرید این دسته از قرص‌های آهن و دیگر مکمل‌های حاوی آهن از طریق داروخانه آنلاین دراکت اقدام فرمایید.
