کلاژن چیست ؟
کلاژن یک نوع پروتئین در بدن است که به دلیل حالت چسبی بودن آن می تواند در قسمت های مختلف بدن، عملکرد های متفاوتی داشته باشد. این ماده در قسمت های محتلفی مانند پوست، استخوان، دندان، ماهیچه ها، تاندون ها و رباط های بدن به وفور یافت می شود و یکی از فراوان ترین پروتئین های موجود به شمار می رود. این حالت چسبی بودن باعث می شود تا تمامی بافت های بدن در کنار هم قرار گرفته و منقطع نگردند. کلاژن یک سوم پروتئین های بدن را تشکیل می دهد و بسیار سخت، نامحلول و حالت فیبری دارد. همچنین می تواند به اجزای کوچک تر نیز تبدیل، تغییر شکل و مجددا جذب بدن شود و به همین دلیل به اصطلاح دارای خاصیت بازجذبی است. در این مقاله بیشتر با کلاژن ها و نحوه کمک به افزایش میزان آن ها در بدن صحبت می کنیم.انواع کلاژن و عملکرد هر کدام از آن ها
انواع کلاژن و عملکرد هر کدام از آن ها ممکن است تصور کنید که کلاژن تنها یک نوع پروتئین ساده است، اما در واقع، بدن انسان میزبان 28 نوع مختلف کلاژن است. با این حال، سه نوع اصلی کلاژن، یعنی نوع اول، دوم و سوم، بیشتر مورد توجه قرار می گیرند. ذیلا به بررسی هر کدام از این انواع اصلی می پردازیم:● کلاژن نوع اول:
شایع ترین نوع کلاژن است و در بافت های متعددی از جمله پوست، استخوان ها، دندان ها، تاندون ها، رباط ها و اندام های داخلی یافت می شود. کاهش تولید این نوع کلاژن با افزایش سن، می تواند منجر به کاهش خاصیت ارتجاعی پوست، شکنندگی ناخن ها، نازکی مو و ظهور چین و چروک شود. از آنجایی که کلاژن نوع اول بخش عمده ای از بافت های اصلی بدن را تشکیل می دهد، حفظ سطح مناسب آن برای حفظ سلامت مفاصل، تاندون ها و استخوان ها بسیار مهم است. بسیاری از مکمل های کلاژن عمدتاً از کلاژن نوع اول تشکیل شده اند.● کلاژن نوع دوم:
این نوع کلاژن به شکل الیاف شل تری در غضروف یافت می شود و به آن استحکام و انعطاف پذیری می بخشد. غضروف ها به صورت بالشتک هایی عمل می کنند که مفاصل را محافظت کرده و به آن ها اجازه می دهند تا به راحتی حرکت کنند. بنابراین، مصرف مکمل های حاوی کلاژن نوع دوم می تواند به کاهش سایش و پارگی مفاصل کمک کند.● کلاژن نوع سوم:
کلاژن نوع سوم در ساختار ماهیچه ها، اندام ها و رگ های خونی نقش مهمی ایفا می کند. این نوع کلاژن معمولاً به صورت شبکه ای در بافت هایی مثل مغز استخوان یافت می شود.
برای خرید قرص کلاژن میتوانید از سایت داروخانه آنلاین دراکت به همراه مشاوره رایگان اقدام نمائید.
کلاژن سازی چیست؟
کلاژن هایی که در بدن هستند ابتدا به صورت پروکلاژن هستند. در اثر ترکیب دو آمینواسید که شامل پرولین و گلایسین هستند و با کمک ویتامین سی، پروکلاژن ساخته و سپس تبدیل به کلاژن می گردند. در نتیجه می توان گفت بدن ما به صورت طبیعی، این پروتئین را در اختیار بافت ها قرار می دهد. ولی این مقدار ناچیز است و باید از طریق دیگر به بهبود وضعیت آن کمک شود. از جمله این روش ها می توان به مصرف مواد غذایی کلاژن ساز و نیز مکمل های غذایی حاوی کلاژن اشاره کرد. مواد غذایی که می توانند مقدار مناسبی از این پروتئین را در اختیار بدن قرار دهند عبارت اند از:مواد غذایی حاوی آمینواسید پرولین
همانطور که گفتیم کلاژن از آمینو اسید پرولین ساخته شده و در نتیجه مصرف مواد غذایی که این ماده را در اختیار بدن قرار دهد، به افزایش کلاژن کمک می کند. این مواد غذایی عبارت اند از:- سفیده تخم مرغ
- جوانه گندم
- لبنیات
- مارچوبه
- قارچ
مواد غذایی حاوی آمینواسید گلایسین
گلایسین را می توان در محصولات زیر پیدا کرد:مرغ
گوشت مرغ دارای بافت همبند بوده و می توان از قسمت های مختلف آن برای کلاژن سازی کمک گرفت. گردن، غضروف و پوست مرغ منابع مهمی از کلاژن هستند که برای درمان آرتروز نیز استفاده می شوند.ژلاتین
ژلاتین از استخوان های گاو، گوسفند، مرغ و ماهی تولید می شود. تقریبا 99 درصد از این ماده را پروتئین تشکیل می دهد. ژلاتین دارای گلایسین است و به صورت ژله، پودر و یا ورقه های ژلاتین عرضه می شود. در برخی موارد نیز می تواند از مکمل های ژلاتینی کمک گرفت و به تقویت پوست، مو و سایر بافت های بدن کمک کرد. این مکمل ها تا حدود زیادی به تقویت موها، رشد و افزایش ضخامت آن ها کمک می کند.ماهی
ماهی نیز دارای استخوان هایی است که برای افزایش روند کلاژن سازی در بدن کمک کننده هستند. بخصوص قسمت سر ماهی و پوست آن، این پروتئین را بیشتر در خود جای می دهند.ویتامین C
این ویتامین برای ترکیب این دو آمینواسید و در نتیجه ساخت کلاژن ضروری است. منابع غنی ویتامین C عبارت اند از:مرکبات
مرکباتی مانند پرتقال، گریپ فروت و لیمو می توانند در تامین ویتامین C مورد نیاز بدن کمک کننده باشند. در بین مرکبات، توت ها دارای ویتامین C بیشری هستند و در نتیجه ارزش غذایی بالایی برای تولید کلاژن مورد نیاز بدن دارند. از جمله تمشک، زغال اخته و توت سیاه که غیر از این ویتامین، دارای آنتی اکسیدان های فعالی بوده که با محافظت از پوست در برابر رادیکال های آزاد باعث شادابی و صافی پوست می گردند.سبزیجات
سبزیجات نیز دارای منابع عظیمی از ویتامین C هستند. سبزیجاتی مانند اسفناج، کلم پیچ، چغندر و در کل سبزیجات برگ دار و سبز دارای این خاصیت می باشند. این خوراکی ها دارای آنتی اکسیدان های لازم برای محافظت از پوست نیز می باشند. یکی دیگر از سبزیجاتی که منبع خوبی از ویتامین C را دارد، گوجه فرنگی است. سی درصد از آن را ویتامین C تشکیل می دهد و در نتیجه برای کلاژن سازی بسیار مفید است. سیر نیز یکی از این مواد معدنی است که باعث سنتز کلاژن و در نتیجه جلوگیری از تجزیه آن می شود. در نتیجه مصرف مداوم آن بسیار مفید است. غیر از مواردی که عنوان شد، انواع لوبیاها به دلیل دارا بودن انواع آمینو اسیدها، بادام هندی به دلیل داشتن مس و زینک و نیز فلفل دلمه ای به دلیل خاصیت ضد التهابی آن نقش مهمی در کلاژن سازی و جلوگیری از چین و چروک پوست دارند. گنجاندن این مواد غذایی در وعده های روزانه کمک بزرگی به روند تولید کلاژن و جوان سازی پوست، جلوگیری از ریزش و تقویت موها، استحکام استخوان ها و غضروف ها و … دارند.
خرید قطره کلروفیل 3000میلی گرم در 100 میلی لیتر
کلاژن سازی پوست چیست؟
بدن ما برای ساخت کلاژن، اسیدهای آمینه موجود در مواد غذایی را با هم ترکیب می کند. این اسیدهای آمینه عمدتاً از پروتئین هایی که در غذاهایی مانند گوشت، لبنیات، ماهی و تخم مرغ یافت می شوند، تأمین می شوند. علاوه بر این، مواد معدنی مانند روی و مس و ویتامین C نیز نقش مهمی در فرایند کلاژن سازی ایفا می کنند. با افزایش سن و به ویژه پس از ۲۵ سالگی، سرعت تولید کلاژن در بدن کاهش می یابد و پس از ۳۰ سالگی این روند به طور قابل توجهی کند می شود. بنابراین، برای حفظ سلامت پوست و جوانی آن، ضروری است که از طریق تغذیه مناسب و روتین مراقبتی پوست، به تقویت تولید کلاژن در بدن کمک کنیم. مصرف مکمل های حاوی مواد مغذی مورد نیاز برای ساخت کلاژن نیز می تواند در این زمینه مفید باشد.استفاده از مکمل کلاژن برای برطرف کردن نیاز بدن
با وجود اینکه مواد غذایی زیادی هستند که می توانند کمبود و نیاز بدن را به کلاژن برطرف نمایند، ولی در برخی موارد نیاز است تا از مکمل ها نیز کمک گرفته شود. مکمل کلاژن حاوی مقداری زیادی از این پروتئین است و باید به میزان و دوز مناسب مصرف شود؛ زیرا برخی عوامل هستند که باعث کاهش میزان تولید کلاژن و در نتیجه کمبود بدن می شوند. مکمل ها معمولا به صورت قرص و پودر عرضه می شوند و می توانند باعث ترمیم و بهبود بافت پوست، توده های عضلانی و غضروفی و نیز کاهش عوارض برخی بیماری ها از جمله آرتروز شوند. این مکمل ها با رساندن رطوبت به پوست، از خشکی و چین و چروک آن جلوگیری می نمایند. در نتیجه پوست منعطف تر، نرم تر و نیز شاداب تری خواهید داشت. این مواد اگر در سنین پایین تر مصرف شوند، از بروز چین و چروک جلوگیری می نمایند و در سنین بالاتر از عمیق تر شدن آن ها پیشگیری و روند پیری را کند می کنند. ولی باید مصرف آن زیر نظر پزشک انجام شود تا بتوان دوز مناسب آن را در اختیار بدن قرار داد.عواملی که باعث کاهش کلاژن در بدن می شوند
همانطور که گفتیم عوامل زیادی هستند که باعث کمبود کلاژن در بدن می شوند. برخی از این عوامل کنترل شونده بوده و برخی دیگر غیر قابل کنترل هستند. از جمله این عوامل می توان به موارد زیر اشاره کرد:افزایش سن
یکی از عوامل غیر قابل کنترل در کاهش میزان تولید کلاژن در بدن، بالا رفتن سن است. افزایش سن باعث می شود تا قدرت بدن در تولید کلاژن کاسته شده و در نتیجه با کمبود آن مواجه می شویم. خشکی پوست در کنار از دست دادن خاصیت ارتجاعی آن، باعث ایجاد چین و چروک در بدن و صورت می شود. همچنین درد در عضلات و ماهیچه ها و نیز تحلیل آن ها به دنبال کاهش تولید کلاژن اتفاق می افتد. هرچند روند این تغییرات بستگی به ژنتیک دارد و در برخی افراد به کندی انجام می شود، ولی تولید کلاژن کم و بی کیفیت از جمله نتایج پیری و بالا رفتن سن است.عوامل محیطی
یکی از عوامل قابل کنترل برای جلوگیری از کاهش تولید کلاژن در بدن، عدم قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید است. اشعه های UV می تواند آسیب زیادی به پوست و بدن برساند. همچنین از دیگر عوامل محیطی می توان به هوای آلوده اشاره کرد که سرعت پیری پوست را افزایش می دهد.سبک زندگی غلط
اصلاح سبک زندگی می توان به بدن کمک زیادی نماید. مصرف دخانیات بخصوص سیگار، آسیب زیادی به پوست و تاخیر در بهبود زخم های پوستی می زند. یکی دیگر از عوامل مهم و تاثیر گذار، رژیم غذایی است. اگر در رژیم غذایی از کربوهیدرات مانند شکر یا آرد سفید به میزان زیاد مصرف شود، کلاژن تولیدی کاهش می یابد. در نتیجه بدن سریع تر به مرحله پیری رسیده و نمی تواند خود را ترمیم دهد. همانطور که گفتیم عواملی مانند رژیم غذایی غلط، سبک زندگی نادرست و نیز عوامل محیطی می توانند در کاهش تولید کلاژن نقش مهمی را ایفا نمایند. ولی عواملی مانند افزایش سن غیر قابل کنترل بوده و فرد تنها می تواند عوارض آن را کاهش داده و روند آن را کند کند.کلام آخر
یکی از پروتئین های مهم که بیشترین حجم از پروتئین های بدن را تشکیل می دهند، کلاژن ها هستند. این مواد در داخل بافت ها، عضلات، ناخن، پوست و مو و سایر ارگان های بدن وجود دارند. در نتیجه پوست بدن حالت کشسانی دارد، موها رشد می کنند و ضخامت دارند، عضلات بهم چسبیده هستند و سایر بافت های بدن در جای خود قرار گرفته اند. این ماده را می توان از طریق تغذیه درست و اصولی تامین کرد و در اختیار ارگان های مهم قرار داد، زیرا بدن به خودی خود توان ساخت آن را ندارد. در برخی موارد غیر از تغذیه، لازم است از مکمل های دارویی و غذایی مانند قرص کلاژن ساز یا پودر آن نیز استفاده شود. میزان استفاده با افزایش سن بالاتر می رود، زیرا به مرور رطوبت پوست کم شده و حالت ارتجاعی خود را از دست می دهد و این باعث ایجاد چین و چروک ها می شود. از طرفی عضلات و غضروف ها نیز تحلیل می روند. با اصلاح سبک زندگی، تغذیه مناسب و دوری از عواملی مانند نور مستقیم آفتاب، آلودگی، مصرف سیگار و … می توان سطح کلاژن را در بدن بالا برد.سوالات متداول
آیا سن بر تولید کلاژن تأثیر می گذارد؟
بله، سن یکی از مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر تولید کلاژن است. با افزایش سن، بدن به طور طبیعی تولید کلاژن را کاهش می دهد. کلاژن پروتئینی است که به پوست، استخوان ها، تاندون ها و رباط ها استحکام و انعطاف پذیری می بخشد. کاهش تولید کلاژن با عوارضی مانند چین و چروک پوست، شکنندگی مو و ناخن و درد مفاصل همراه است.
آیا ورزش به افزایش کلاژن کمک می کند؟
ورزش به طور مستقیم باعث افزایش تولید کلاژن نمی شود، اما می تواند به طور غیرمستقیم به حفظ سلامت پوست و تولید کلاژن کمک کند. فعالیت بدنی منظم به بهبود گردش خون و تغذیه سلول ها کمک می کند و می تواند از پیری زودرس پوست جلوگیری کند. همچنین، ورزش باعث ترشح هورمون هایی می شود که به ترمیم بافت ها و تولید کلاژن کمک می کنند.
آیا مصرف سیگار بر کلاژن تأثیر دارد؟
بله، سیگار کشیدن یکی از عوامل مهم تخریب کلاژن است. به دلیل وجود نیکوتین در سیگار عوارضی مانند کاهش جریان خون و اکسیژن رسانی به پوست به وجود می آید که در نهایت تولید کلاژن را به طور قابل توجهی پایین می آورد. علاوه بر این، مواد شیمیایی موجود در دود سیگار به طور مستقیم به کلاژن آسیب می رساند و باعث پیری زودرس پوست و کاهش خاصیت ارتجاعی آن می شود.
