یکی از اجزای مفاصل و استخوان‌ها غضروف است که از آنها در هنگام حرکت محافظت می‌کند. غضروف‌ها ممکن است در طول زمان دچار فرسودگی شوند و این مسئله می‌تواند درد و ناراحتی بسیاری را در فرد به وجود آورد. برای تقویت غضروف‌ها و ساختن دوباره آنها استفاده از برخی مواد غذایی و همچنین استفاده از مکمل های غضروف ساز توصیه می‌شود. در ادامه این مقاله به معرفی بهترین مواد غذایی غضروف ساز خواهیم پرداخت.
غضروف چیست؟
غضروف یا «کارتیلاژ» (Cartilage) یکی از انواع بافت‌های زنده بدن به شمار می‌رود که در انتهای استخوان‌ها قرار می‌گیرد. غضروف خاصیت ارتجاعی دارد و همین ویژگی کمک می‌کند تا حرکات مفصل در بدن را آسان کند. سلامت غضروف‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا هرگونه اختلال در این عضو زنده می‌تواند باعث محدود شدن حرکت اندام‌ها و درد شدید در ناحیه انتهای استخوان‌ها شود.
چرا غضروف دچار فرسودگی می‌شود؟
غضروف‌ها به دلایل مختلفی در گذر زمان دچار فرسودگی می‌شوند. فعالیت بیش از حد یکی از دلایلی است که می‌تواند به مرور فرسودگی غضروف‌ها را در پی داشته باشد. افرادی که فعالیت جسمی سنگین دارند و یا به ورزش‌های سنگین می‌پردازند به دلیل وارد کردن فشار بیش از حد به غضروف‌ها باعث فرسودگی سریع‌تر آنها می‌شوند. همچنین موارد دیگری همچون کمبودهای غذایی، اضافه وزن، بیماری (همچون آرتروز)، ضربه و استفاده از برخی از داروها نیز در فرسوده شدن غضروف نقش دارند.
مواد غذایی غضروف ساز
یکی از مواردی که در ساخت غضروف بسیار نقش دارد مصرف مواد غذایی مفید یا غضروف ساز است. این مواد غذایی کمک می‌کنند تا روند تخریب غضروف‌ها به تعویق بیفتد و از طرفی به ترمیم و ساخت غضروف کمک شود. از جمله این مواد غذایی مؤثر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
محصولات لبنی
به دلیل اینکه محصولات لبنی حاوی مقادیر بالای کلسیم و پروبیوتیک هستند می‌توانند نقش مهمی در سلامت استخوان‌ها و غضروف‌ها داشته باشند. آن‌طور که مطالعات نشان می‌دهند ماست و کفیر از جمله بهترین مواد غذایی مؤثر در حفظ سلامت غضروف‌ها و کاهش التهاب مفاصل هستند.
آب قلم
یکی دیگر از مواد غذایی غضروف ساز آب قلم است که سرشار از کلاژن و پروتئین‌های مناسب جهت حفظ سلامت مفاصل است. آب قلم یک غضروف ساز بسیار مؤثر شمرده می‌شود که می‌توان از آن در پخت غذاها استفاده کرد و یا حتی آن را نوشید.
انواع حبوبات
حبوبات سرشار از کلسیم، پروتئین، آهن، فولات، اسیدهای آمینه ضروری و ویتامین‌های گروه B هستند و می‌توانند با ترکیب خاص خود به سلامت مفاصل و غضروف‌ها کمک کنند. در میان حبوبات انواع لوبیا همچون لوبیا قرمز و سفید اثرات غضروف ساز قوی‌تری دارند.
سبزیجات تیره رنگ
سبزی‌های تیره رنگ همچون اسفناج، کلم بروکلی و جعفری دارای آنتی‌اکسیدان مؤثری به نام «کاروتنوئید» هستند که اثرات مثبتی بر روی سازوکار بدن دارد. از طرفی مقدار بالای منیزیم و کلسیم در این سبزی‌ها می‌تواند از تخریب غضروف‌ها جلوگیری کند. ویتامین کا موجود در این سبزی‌ها نیز تأثیر مثبتی بر غضروف‌سازی دارد.
انواع آجیل
آجیل‌ها به دلیل داشتن ماده‌ای به نام اسید هیالورونیک از جمله مواد غذایی غضروف ساز به شمار می‌روند. آجیل‌ها همچنین دارای مقادیر بالایی از منیزیم هستند و این مسئله می‌تواند باعث اثربخشی این مواد غذایی شود.
زردچوبه
زردچوبه از جمله ادویه‌هایی به شمار می‌رود که از آن به عنوان غضروف ساز نام برده می‌شود. این ادویه حاوی ماده خاصی به نام «کورکومین» است که در کاهش التهاب مفاصل نقش مهمی را ایفا می‌کند. این ماده همچنین در ترمیم و ساخت غضروف‌ها نقش مؤثری دارد.
برنج قهوه‌ای
برنج قهوه‌ای منبع خوبی از اسید هیالورونیک است. این اسید که از آن به عنوان روان‌کننده برای مفاصل نام برده می‌شود نقش مهمی در عدم تخریب مفصل‌ها و سلامت آنها دارد. استفاده از برنج قهوه‌ای می‌تواند به محافظت و بازسازی غضروف‌ها کمک کند.
ماهی و غذاهای دریایی
به دلیل اینکه ماهی‌ها سرشار از امگا 3، کلسیم و ویتامین دی هستند می‌توانند در مقابله با التهاب مفاصل به شکل مؤثری عمل کنند.
برای خرید ویتامین دی میتوانید از سایت دراکت به راحتی اقدام نمایید.
پای مرغ
پای مرغ نیز یکی از مواد غذایی غضروف ساز است که به دلیل داشتن کلاژن باعث تقویت مفاصل و جلوگیری از بروز بسیاری از بیماری‌های مفصلی می‌شود.
ژلاتین
ژلاتین ساختاری شبیه غضروف در بدن دارد و به دلیل داشتن کلاژن می‌تواند به ترمیم انواع بافت‌های زنده بدن همچون استخوان‌ها و غضروف‌ها کمک کند. کلاژن فاقد چربی یا کلسترول است و می‌تواند با فراهم کردن بیش از ۱۰ اسیدآمینه ضروری برای بدن که نقش مهمی در ترمیم و تقویت بافت‌های بدن دارند، به غضروف‌سازی در بدن کمک نماید.
مواد غذایی حاوی ویتامین c
مواد غذایی حاوی ویتامین سی از جمله مواد غذایی غضروف ساز به شمار می‌روند که برای ترمیم غضروف و تقویت مفاصل ضروری هستند. این مواد غذایی نقش مهمی در افزایش استحکام استخوان‌ها و مفاصل و سیستم ایمنی بدن دارند و به این شکل می‌توانند از بسیاری از بیماری‌های مفصلی جلوگیری کنند و مانع از آسیب به غضروف‌ها شوند.
قرص محافظ استخوان بن بان آرمان زیست فارمد
چه ترکیباتی در مواد غذایی غضروف ساز ضروری هستند؟
شاید سخت باشد که بتوان تمام مواد غذایی غضروف ساز را در یک لیست ارائه داد. برای اینکه افراد بدانند کدام مواد غذایی می‌توانند برای غضروف‌سازی مؤثر باشند می‌توان به ترکیبات مهم غضروف ساز این مواد غذایی اشاره کرد. در ادامه به نام مواد مغذی اشاره می‌شود که وجود آنها در ماده غذایی به غضروف‌سازی آن کمک می‌کند:
• پلی‌فنول‌ها:
این ترکیبات نقش مهمی در کاهش التهابات مفاصل و غضروف‌ها دارند و در پیشگیری و درمان آرتروز مؤثرند.
• آنتی‌اکسیدان‌ها:
آنتی‌اکسیدان‌هایی همچون ویتامین c و ویتامین e نقش مهمی در جلوگیری از تخریب غضروف‌ها دارند.
• امگا ۳:
این ماده نیز در بازسازی غضروف‌های آسیب‌دیده بسیار مؤثر است و از آن به عنوان قویترین غضروف ساز طبیعی نام برده می‌شود.
کلام پایانی
از آنجایی که غضروف‌ها نقش مهمی در سلامت و حرکت استخوان‌ها دارند توجه به سلامت آنها و ترمیم مشکلات غضروف از اهمیت بالایی برخوردار است. با قرار دادن مواد غذایی غضروف ساز در رژیم غذایی می‌توان تا حد بسیاری به ساخت غضروف و ترمیم مشکلات غضروفی در بیماران و افرادی که از بیماری آرتریت یا آرتروز رنج می‌برند، کمک کرد. این مواد غذایی تنوع بالایی دارند و به همین دلیل استفاده از آنها در رژیم غذایی افراد به راحتی امکان‌پذیر است تا با مصرف آنها به روند غضروف سازی در بدن بیشتر کمک شود.
سوالات متداول
آیا مصرف مکمل‌ها می‌تواند به تقویت غضروف‌ها کمک کند؟
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.
آیا نوشیدن آب کافی برای سلامت غضروف‌ها مهم است؟
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.
چه موادی را باید در رژیم غذایی خود محدود کنید تا به سلامت غضروف‌ها آسیب نرسانید؟
شکر افزوده در بسیاری از غذاهای فراوری‌شده مانند محصولات پخته‌شده و . قندهای صنعتی افزودنی به نوشیدنی‌های شیرین شده از جمله نوشابه، آب‌میوه و قهوه‌های طعم‌دار، التهاب مفاصل را افزایش می‌دهند ، نمک، چربی‌های اشباع‌شده می‌توانند باعث التهاب در بافت چربی شوند که این امر علاوه بر کمک به خطر ابتلا به چاقی، بیماری قلبی و کلسترول بالا می‌تواند التهاب آرتریت را تشدید کند، کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده مانند نان سفید، برنج سفید، و چیپس سیب زمینی با تولید اکسیدان‌های پیشرفته گلیکاسیون انتهایی (AGE)، می‌توانند التهاب را در بدن تحریک کنند، اسیدهای چرب امگا 6 ،لبنیات ،الکل و تنباکو ،مونوسدیم گلوتامات (MSG) و به همین دلایل برای سلامت غضروف ها مضر هستند.
آیا ورزش و تحرک بدنی می‌تواند به تقویت غضروف‌ها کمک کند؟
بله ، ورزش مناسب می‌تواند در مراحلی از ترمیم غضروف کمک کند، البته توانایی ترمیم غضروف محدود و بسته به میزان آسیب و مکان آن متفاوت است.
آیا مصرف گوشت قرمز به غضروف‌ها آسیب می‌زند؟
بله ، البته بسته به میزان مصرف آن می تواند مفید و یا مضر باشد درواقع گوشت قرمز، تخم‌مرغ، سویا، پنیر، میوه‌های خشک، مخمر آب جو و…جز مواد غذایی غضروف ساز شناخته شده‌اند اما از طرفی هم به مصرف زیاد امگا6ها که شامل گوشت قرمز، لبنیات پرچرب و… می باشد سلامت کل بدن و غضروف‌ها را به خطر می‌اندازد.
آیا مصرف کافئین به سلامت غضروف‌ها آسیب می‌زند؟
بله مصرف کافئین می تواند بر رشد غضروف و استخوان تأثیر منفی بگذارد و می تواند خطر ابتلا به آرتروز را افزایش دهد. همچنین اجتناب از مصرف کافئین یا محدود کردن آن را برای جلوگیری از آرتروز توصیه می شود.
