آیا خیلی زود انرژی‌تان تمام می‌شود؟ همیشه خسته به نظر می‌رسید؟ دست و پاهایتان اغلب سرد است و سردردهای طولانی دارید؟ یا ناخن‌های ضعیف و شکننده‌ای دارید؟ اگر پاسخ شما به اکثر این سوالات مثبت است، احتمالا از کم خونی رنج می‌برید. کم خونی ناشی از فقر آهن یکی از شایع‌ترین مشکلات سلامتی به‌خصوص در میان زنان است که حجم زیادی خون را طی دوران پریود در هر ماه از دست می‌دهند. معمول‌ترین راهکاری که پزشک برای درمان کم‌خونی ارائه می‌دهد، مصرف مکمل‌های آهن است. مکمل‌های آهن در مدت کوتاهی کمبودهای غذایی را جبران نموده و به بازسازی ذخایر آهن کمک شایانی می‌کنند اما با این همه، شایعاتی درباره ارتباط قرص آهن و افزایش وزن مطرح است. عده‌ای معتقدند که قرص آهن و چاقی صورت و بدن با یکدیگر رابطه مستقیمی دارند. اما آیا این فرضیه صحت دارد؟ در این بخش از مجله داروخانه آنلاین دراکت به بررسی تاثیر قرص آهن بر چاقی خواهیم پرداخت.
تاثیر قرص آهن بر چاقی
تاکنون تاثیر قرص آهن بر چاقی از لحاظ علمی تایید نشده است. تحقیق کوچکی که در کشور مصر در سال ۲۰۱۶ انجام گرفته است، نشان می‌دهد که ارتباط مستقیمی بین قرص آهن و چاقی وجود دارد. از میان ۳۳ بیماری که در مدت ۳ ماه مورد مطالعه قرار گرفتند، ۳۰ نفر از آنها افزایش وزن داشتند. در ۳ نفر دیگری هم که افزایش وزن نداشتند، هیچ تغییری در افزایش هموگلوبین خون مشاهده نشد. با اینحال همچنان تحقیقات علمی برای اثبات ادعای افزایش وزن بر اثر مصرف مکمل آهن ناقص است.
تاثیر قرص آهن در چاقی صورت
عده‌ای از افراد با هدف چاقی صورت اقدام به مصرف مکمل‌های آهن می‌کنند که هیچ پشتوانه علمی برای آن وجود ندارد. واقعیت این است که مصرف قرص آهن در برخی افراد با افزایش وزن همراه است. اگر جزو این افراد باشید، مسلما همزمان با افزایش وزن، صورتتان چاق و پرتر خواهد شد در غیر اینصورت خیر. بنابراین هیچ مکملی از جمله مکمل آهن این قابلیت را ندارند که فقط روی چاقی موضعی خاص از بدن تاثیرگذار باشند. در نتیجه بهتر است این حقیقت را بپذیرید که چاقی یک ناحیه خاص از بدن امکان پذیر نیست و مصرف قرص آهن و چاقی صورت و بدن با همدیگر اتفاق می‌افتند.
کمبود آهن در بدن و چاقی
آیا ممکن است عدم مصرف قرص آهن و افزایش وزن به یکدیگر مرتبط باشند؟ یا به عبارتی دیگر، کمبود آهن در بدن به چاقی منجر شود؟
مطالعات نشان می‌دهد کمبود ذخایر آهن در بدن بیشتر با اضافه وزن مرتبط هستند تا مصرف قرص آهن! اما علت این مسئله چه می‌تواند باشد؟ واقعیت این است که حضور عنصر معدنی آهن برای فعال سازی هورمون‌های تیروئیدی، که نقش بسزایی در متابولیسم بدن دارند، بسیار حیاتی است. بنابراین کاملا بدیهی است که اگر منابع کافی از آهن در اختیار بدن نباشد، سطح هورمون تیروئید کاهش یافته و با ایجاد اختلال در متابولیسم، شاهد اضافه وزن فرد خواهیم بود.
علاوه بر تاثیر کمبود آهن بر سطح هورمون‌های تیروئیدی، مطالعات نشان می‌دهد بدن بدون داشتن آهن کافی، به سرعت انرژی خود را از دست داده و خسته می‌شود. خستگی زیاد باعث می‌شود تا فرد توان کمتری برای تحرک یا انجام فعالیت‌های ورزشی داشته باشد که در نهایت این عدم تحرک و نسوزاندن کالری، به افزایش وزن منجر خواهد شد. همچنین احساس خستگی مفرط در برخی افراد منجر به اشتهای کاذب در آنها و اضافه وزن می‌شود.
چه کنیم که قرص آهن باعث چاقی نشود؟
ارتباط مستقیم مصرف قرص آهن و چاقی در تمامی افراد به تایید علمی نرسیده است اما اگر جزو افرادی هستید که احساس می‌کنید که با مصرف قرص آهن چاق خواهید شد، بهتر است با پزشک خود در میان بگذارید. پزشک می‌تواند در پیدا کردن علت به شما کمک کند. علاوه براین احتمال زیادی وجود دارد که با بازگشت سطح آهن به مقدار نرمال، اشتها و انرژی بیشتری پیدا کنید و این امر به چاقی منجر شود. لذا توصیه ما به شما این است که همزمان با مصرف قرص آهن، رژیم غذایی سالم و تحرک بدنی را فراموش نکنید. لازم است در هفته حداقل ۱۵۰ دقیقه ورزش با شدت متوسط داشته باشید تا از اضافه وزن جلوگیری شود.
برای داشتن یک رژیم غذایی سالم بهتر است میوه و سبزیجات تازه، غلات کامل، لبنیات کم چرب، پروتئین بدون چربی، مغزها و دانه‌ها و روغن‌های گیاهی همچون زیتون را در برنامه غذایی روزانه خود بگنجانید. یکی دیگر از راه‌هایی که برای عدم اضافه وزن در اثر مصرف قرص آهن وجود دارد، مصرف صحیح قرص آهن است. طبیعتاً اگر این قرص به درستی مصرف شود، تامین دز مناسب آهن با مصرف تعداد کمتری از قرص امکان پذیر است. توصیه می‌شود قرص آهن شبها پیش از به خواب رفتن و پس از گذشت چندین ساعت از شام مصرف شده تا به خوبی جذب شود. برای افرادی که لاغر هستند و اشتهای کمی دارند، بهتر است قرص آهن صبح و به صورت ناشتا مصرف شود. همچنین می‌توانید به جای مصرف قرص آهن به همراه آب، از نوشیدنی‌های حاوی ویتامین c مثل آب پرتقال استفاده کنید تا شاهد جذب فوق العاده آهن در بدن باشید!
سخن پایانی
تاثیر قرص آهن بر چاقی مسئله‌ای است که تا کنون به صورت علمی به اثبات نرسیده است. در برخی افراد مصرف قرص آهن و چاقی با یکدیگر همراه هستند. به عبارتی دیگر برخی افراد به دنبال مصرف قرص آهن دچار افزایش وزن می‌شوند و برخی دیگر خیر. با اینکه ارتباط قرص آهن و افزایش وزن هنوز مورد بحث محققان است اما در ارتباط کمبود آهن بدن و چاقی جای هیچ تردیدی نیست. از آن‌جایی که آهن نقش اساسی در تنظیم هورمون‌های تیروئیدی و مشارکت در تنظیم متابولیسم بدن دارد، کمبود آن می‌تواند منجر به اختلال در سوخت و ساز بدن و اضافه وزن شود. بنابراین مضرات کمبود آهن صدها بار بیشتر از چاقی ناشی از مصرف قرص آهن بوده و باید به هر طریقی این کمبود تغذیه‌ای را جبران نمود. برای اینکه شاهد کمترین مقدار تغییر در وزن خود بعد از مصرف قرص آهن باشید، بهتر است رژیم غذایی صحیح و تحرک کافی را فراموش نکنید. رژیم غذایی سالم موجب می‌شود تا علاوه بر تامین آهن بدن، سایر نیازهای تغذیه‌ای بدن پاسخ داده شوند.
