انواع روش های درمان سرماخوردگی کودکان (آیا آنتی بیوتیک برای کودکان مضر است؟)

سرماخوردگی با تنوع بالای ویروس‌های مهاجم، یکی از اتفاقات رایج در زندگی بچه‌هاست که کودکان ناگزیر باید در سال چندین بار آن را تجربه کنند. در واقع از آنجایی که تنوع ویروس‌های سرماخوردگی بالاست، ممکن است فرزندتان هر بار  با یک ویروس جدیدی برخورد داشته باشد تا بدنش نسبت به آنها مقاومت پیدا کند. بنابراین اگر فرزندتان چندین بار در طول سال به سرماخوردگی مبتلا می‌شود، جای هیچ نگرانی وجود ندارد! بهتر است شما به عنوان والدین از انواع روش‌های درمان سرماخوردگی کودکان، بخصوص درمان خانگی آگاهی داشته باشید. درمان خانگی سرماخوردگی کودکان، البته در مواقعی که بیماری خفیف است به دیگر روش‌ها ارجحیت دارد. اما به طور کلی چند روش درمان وجود دارد؟ چه زمانی باید برای درمان سرماخوردگی کودکان به پزشک مراجعه نمود؟ بهترین روش درمان سرماخوردگی کودکان کدام است؟ برای فهمیدن پاسخ تمامی این سوالات تا انتهای این مطلب همراه ما باشید!

در سرماخوردگی کودکان انتظار چه علائمی را داشته باشیم؟

پیش تر در مقاله علائم سرماخوردگی و راه‌های پیشگیری از آن درباره شروع سرماخوردگی و علائم آن صحبت کردیم اما سرماخوردگی در کودکان معمولا با نشانه‌های زیر آغاز می‌شود:

• گرفتگی بینی: شایع‌ترین علامت سرماخوردگی در کودکان که ممکن است با ترشحات و خلط بی رنگ، سبز یا زرد همراه باشد.
• سرفه که با گذشت 10 روز از شروع بیماری کم کم بهبود می‌یابد.
• بی‌اشتهایی و بی‌قراری کودک
• تب: احتمال وقوع تب بالای 38 درجه در سه روز اول سرماخوردگی کودکان بسیار شایع است.
• گلودرد

به طور متوسط کودکان چند بار سرما می‌خورند؟

کودکان به دلیل سیستم ایمنی ضعیفی که نسبت به بزرگسالان دارند و همچنین ناتوانی در رعایت کامل بهداشت در طول سال بارها و بارها سرما می‌خورند. مطابق تحقیقات صورت گرفته کودکان، بخصوص کودکان زیر 2 سال، به طور متوسط سالانه بین 8 تا 10 بار به سرماخوردگی مبتلا می‌شوند. این وضعیت به هیچ عنوان نگران کننده نیست اما برای اینکه تعداد دفعات ابتلای کودک خود به این بیماری را کاهش دهید، می‌توانید با بهبود تغذیه وی و آموزش روش‌های پیشگیری از سرماخوردگی، بخصوص بهداشت دست‌ها این کار را انجام دهید.

روش‌های درمان سرماخوردگی کودکان

درست همانند ویروس سرماخوردگی که از تنوع بالایی برخوردار است، روش‌های مقابله با آنها نیز متنوع است. برای درمان سرماخوردگی کودکان می‌توان بسته به شدت یا ضعف بیماری از روش‌های ذیل استفاده نمود:

درمان خانگی سرماخوردگی

از آنجایی که سرماخوردگی نوعی عفونت ویروسی است، هیچ چیز به اندازه استراحت کافی و مصرف مایعات فراوان در درمان آن موثر نیست. با مصرف مایعات زیاد مخصوصا آب، کم آبی که بر اثر تب حاصل شده جبران و ویروس‌ها با سرعت بیشتری از بدن خارج می‌شوند. علاوه براین کودک را تشویق کنید تا غذاهای مقوی بخورد. این کار به رفع بی حالی و دریافت انرژی برای مقابله با پاتوژن‌ها کمک می‌کند. برای بهبود گرفتگی بینی کودک می‌توانید از سرم نمکی برای شستشو دادن بینی استفاده کنید یا به سراغ آب نبات‌های مکیدنی خنک مثل نعنا، اکالیپتوس و… بروید. البته مصرف این آبنبات‌ها در کودکان زیر 2 سال به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. همچنین می‌توانید از نوشیدنی آب گرم به همراه لیمو و عسل برای تسکین گلودرد در کودکان زیر یک سال استفاده کنید.

درمان سنتی سرماخوردگی

چه توصیه‌های حکیمان قدیمی در گذشته و چه متخصصان طب سنتی در دنیای امروز، یکی از بهترین راه‌های درمان بیماری‌های گوناگون هستند. امروزه نیز طب سنتی یکی از بهترین روش‌های درمان سرماخوردگی کودکان به شمار می‌آید. روش‌های سنتی که برای بهبود علائم سرماخوردگی کودکان وجود دارد عبارتند از:

• پاشویه کردن کودک به منظور پایین آوردن درجه حرارت بدن
• پاکسازی و ضدعفونی بینی و مجاری تنفسی با سرم شستشوی بینی
• خوراندن مایعات گرم و غذاهای مقوی مانند سوپ مرغ و سبزیجات به کودک
• بخور گرم با عصاره اکالیپتوس برای مرطوب نگه داشتن حفره بینی

برای درمان سرماخوردگی کودکان به روش‌ سنتی باید صبر و تحمل بیشتری داشته باشید، چرا که طب سنتی از بقیه روش‌ها کمی بیشتر زمان می‌برد اما در عوض عارضه کمتری دارد.

درمان گیاهی سرماخوردگی کودک

همیشه مصرف داروهای شیمیایی بهترین راه تسکین علائم بیماری نیست. زمانی که خبری از علم طب نوین و داروهای شیمیایی گوناگون نبود، گیاهان دارویی به درمان بیماری‌های گوناگون کمک می‌کردند. شما می‌توانید برای درمان کودک به روش گیاهی، از دمنوش‌هایی که سازگار با گوارش کودکتان هست، کمک بگیرید؛ مثلا دمنوش بابونه علاوه بر اینکه کودک را از شر سرفه خلاص می‌کند، نوعی گیاه آرامبخش نیز هست. دمنوش گزنه، شیرین بیان، نعناع فلفلی، لیمو ترش، زنجبیل، چای سبز و چای ترش از دیگر دمنوش‌های موثر در درمان سرماخوردگی کودکان محسوب می‌شوند.

کمک گرفتن از میوه‌های سرشار از ویتامین C نیز پیشنهاد خوبی است. مصرف پرتقال، نارنگی و یا شاه توت و توت فرنگی یخ زده در تسکین گلودرد کودک بسیار موثر است.

درمان سرماخوردگی کودک با داروهای بدون نسخه و عوارض آن

استفاده از داروهای بدون نسخه (OTC) در کودکان زیر شش سال به کلی ممنوع است. برای کودکان زیر ۶ سال هرگونه تجویز دارو و یا حتی تغییر در میزان دوز مصرفی، باید با دستور پزشک صورت بگیرد.البته در کودکان بزرگتر می‌توان از داروهایی نظیر استامینوفن، ایبوپروفن، شربت‌های ضد سرفه و یا ضد احتقان‌ها برای درمان سرماخوردگی استفاده نمود.

درمان گرفتگی بینی کودکان در سرماخوردگی

برای رفع گرفتگی بینی می‌توانید از داروهای بدون نسخه ضد احتقان مانند دکونژنستانت استفاده نموده و یا با شستشوی بینی کودک با سرم نمکی به باز شدن مجاری تنفسی وی کمک نمایید.

درمان قرمز شدن پوست بینی کودک در زمان سرماخوردگی

آبریزش بینی مداوم علاوه بر اینکه کودک را کلافه می‌کند، موجب می‌شود تا با پاک کردن مداوم بینی پوست آن خشک و ملتهب شود. در واقع با تحریک شدن بینی، پوست آن به طور موقت قرمز می‌شود. برای درمان این عارضه در زمان سرماخوردگی باید مرتبا پوست بینی را مرطوب نگه دارید. برای این کار می‌توانید مقدار کمی وازلین به زیر بینی کودک بمالید.

چه روش هایی برای پیشگیری از سرماخوردگی در کودکان موثر است؟

سرماخوردگی یک نوع بیماری است که فقط  محدود به فصل سرما نمی‌شود؛ می‌توان حتی در وسط تابستان و اوج گرما به این بیماری مبتلا شد! بنابراین بهتر است برای پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی این نکات را رعایت کنید:

• اگر کودکتان در سنی است که می‌تواند کارهای شخصی‌اش را خودش انجام دهد، روش درست نظافت را به وی یاد داده و بر رعایت بهداشت دست‌هایش تاکید کنید.در غیر اینصورت دست‌های کودک خود را مرتبا شستشو داده و از تماس دست‌ها با چشم و دهانش جلوگیری کنید.
• از قرار گرفتن کودک در معرض افراد بیمار، هوای سرد، سطوح آلوده به ویروس، وسایل مشکوک به آلودگی و… جلوگیری نمایید.
• عدم استفاده از وسایل شخصی‌ دیگران مانند مسواک، لیوان، شانه و… را به وی آموزش دهید.
• با تهیه غذاهای مقوی و همچنین خوراندن مولتی ویتامین های مخصوص کودک شانس ابتلا به بیماری را در فرزندتان کاهش دهید.

سرماخوردگی کودکان خطرناک است؟

سیستم ایمنی ضعیف و ناتوانی کودک در رعایت بهداشت، موجب می‌شود تا کودکان دفعات زیادی در سال سرما بخورند. این وضعیت تا حد زیادی طبیعی است و با کمی رسیدگی به فرزندتان و استراحت در منزل، علائم بیماری به طور کامل فروکش می‌کند. در صورتیکه مدت زمان زیادی از شروع بیماری می‌گذرد و علائم همچنان ادامه دار هستند باید در اولین فرصت به پزشک متخصص مراجعه نمایید.

باورهای غلط در مورد سرماخوردگی کودکان

گفتیم که سرماخوردگی‌های مکرر برای کودکان امری طبیعی است، آنچه که غیر طبیعی است باورهای غلطی است که نسبت سرماخوردگی در کودکان وجود دارد؛ باورهایی مانند:

• داروهای OTC برای کودکان خوب است: ترکیبات داروهای شیمیایی در کنار مزایای بسیاری که دارند، عوارض جانبی زیادی به دنبال دارند. بنابراین حتی خرید داروهای بدون نسخه که نیازی به اجازه پزشک ندارند، برای کودکان زیر شش سال ممنوع است.
• آنتی بیوتیک در درمان سرماخوردگی بسیار موثر است: از آنجا که سرماخوردگی نوعی عفونت ویروسی است و آنتی بیوتیک‌ها برای مبارزه با باکتری‌ها تجویز می‌شوند، مصرف آنتی بیوتیک برای درمان سرماخوردگی هیچگونه اثر بخشی نداشته و حتی ممکن است کودک را درگیر عوارض جانبی ناخوشایند این داروها مثل اسهال و دل‌پیچه کند.
• کودکانی که به مهد و مدرسه می‌روند، بیشتر سرما می‌خورند: واقعیت این است که در بدو ورود کودک به این مراکز، بدن وی بیشتر در معرض پاتوژن‌های گوناگون قرار گرفته و بیشتر بیمار می‌شود اما با ادامه حضور وی، دیگر احتمال ابتلای این کودکان به سرماخوردگی با کودکانی که در خانه می‌مانند، تفاوت چندانی ندارد.

جمع بندی

درمان سرماخوردگی کودکان درست همانند عامل این بیماری بسیار متنوع است اما بهترین روش درمان سرماخوردگی کودکان، روشی است که کمترین عوارض جانبی را از خود به جای بگذارد. مثلا درمان خانگی سرماخوردگی کودکان به همراه انجام توصیه‌های پزشک هم از عوارض داروها می‌کاهد و هم سرعت بهبودی را دوچندان می‌کند. به طور کلی درمان‌های خانگی، طب سنتی، دمنوش‌های گیاهی و داروهای بدون نسخه (البته با توصیه پزشک) از جمله روش‌هایی هستند که می‌توانند به تنهایی و یا در کنار یکدیگر برای درمان سرماخوردگی به کار گرفته شوند.